KALEMZENİ
Metal üzerinde, yontma oyma ve çeşitli demir ya da çelik kalemlere çekiç darbeleri vurarak geleneksel motifleri uygulama sanatına Kalemzenî denir. Bu sanatta altın, gümüş, alaşım ve çoğunlukla da bakır olan işlenecek madde üzerine motif çizilip kaleme inen çekiç darbeleri ile nakşedilir. Bazen de kalemzenî ustası zihninde oluşturduğu motifi model olmaksızın direkt olarak uygular.
Desenlerin uygulanmasından önce yumuşak bir metal olan bakırın delinmesini engellemek amacıyla içi ziftle doldurulur ve uygulamadan sonra bu zift boşaltılır. Eğer bir tabak yapılacaksa, tabak büyük bir parça zift kalıbı üzerine yerleştirerek uygulanır.
Her ne kadar, genel olarak bu sanatta kullanılan ve ucunda çeşitli motiflerin oyulmuş olduğu kalemlerin sayısı yüzyirmi olarak zikr edilmiş olsa da kalemzeni ustaları eserlerine çeşitlilik kazandırmak ve yenilikler yaratmak amacıyla, kendilerine özel kalemler de yapmışlardır.
En güzel çiçek ve gül motifleri, yapraklar, kıvrımlar, en zarif güneş motifleri ve diğer geleneksel motifler, bazen de Sadî, Hâfız, Hayyam ve diğer usta şairlerin dizeleri, kalemzenî ustalarının sihirli kalemlerinin ucunda, altın, gümüş, pirinç, bakır vb. üzerinde hayat bulup ölümsüzleşir.
Kalemzenî sanatının çeşitlerinden biri de �oşebbekkarî�ir. Bu metotta ana madde kalemzenî sanatıyla şekillendirildikten sonra belirlenen kısımlar oyma tekniğiyle çıkarılır ve eser zarif motifleriyle daha da belirgin bir şekilde ortaya çıkar.Kabartma da kalemzenînin diğer bir türüdür. Bu teknikte sanatkar, eseri üzerinde motif çizme işlemlerini uyguladıktan sonra çekiç yardımıyla motiflerin etrafındaki kısımları çökertir ve nakışlar kabartma olarak belirgin bir şekilde ortaya çıkar.
Bugün İran kalemzenî sanatı İsfahan şehrinde yaşatılmaktadır ve bu sanatın ustaları, her biri kendine has yöntemleri, motifleri ve yaratıcılıkları ile hak ettikleri üne kavuşmuşlardır.
kaynak: irankulturevi.com
Ana Sayfa
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
