ZÜMRE ÖĞRETMENLER KURULU TOPLANTILARI:
Okulda aynı dersleri okutan branş öğretmenlerinin katıldığı, eğitim ve öğretimi yönlendirici, ortak kararların alındığı bir çalışma organı, Zümre Öğretmenler Kurulu.
Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin 57/d ve 77., Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 7A ve 75., İmam-Hatip Lisesi İdari Yönetmeliği 102., Öğretmen Liseleri Yönetmenliğinin 78., 79., Hizmetler Yönetmeliğinin 77/b maddelerinde zümre toplantılarının amacı ve nasıl yapılması gerektiği hususları yeterince açıklanmıştır.
Bunlara dayalı olarak zümre toplantıları, yöneticilerin üzerinde durmaları gereken en önemli konulardan biridir. Genellikle, okullarımızda az da olsa amaca hizmet edecek şekilde ve sayıda zümre toplantıları yapılmaktadır. Fakat okullarımızın çoğunda yapılan zümre toplantılarında, alınan kararların, istenilen amaçtan uzak, yüzeysel, yönetmelik ve genelgelerin hükümlerini tekrar eder nitelikte olduğu görülmektedir. Zümre öğretmenleri toplantıları, tecrübeli öğretmenlerin edindikleri mesleki deneyim aynı branştaki yeni meslektaşlarına sunma fırsatı veren ve genç branş arkadaşlarıyla yeni bilgilerini tecrübeli meslektaşlarına arz etme imkanı oluşturan bir çalışma ortamı oluşturur. Bu toplantılar, eğitim-öğretim birliği geliştirmeyi ve koordinasyonu sağlayan çalışmalara hizmet ettiğinden sık sık yapılmalıdır. Toplantılarda ele alınan konular, neden, neyi, nasıl, ne zaman, ne ile ve nerede sorularına cevap verecek ayrıntıda ele alınmalı ve tartışma konusu yapılarak, sonuçta karara bağlanmalıdır.
Zümre Öğretmenler Kurullarının Toplanması:
Zümre Toplantıları, her öğretim yılında en az iki defa birinci ve ikinci kanaat dönemi başında-Yönetmelik, Yönerge ve emirler doğrultusunda yapılır.
Zümre toplantısına okul müdürü ya da müdürün görevlendireceği müdür yardımcısı, bölüm şefi veya zümrenin en kıdemli öğretmeni başkanlık eder. Zümre toplantısında her öğretmen, gündeme dayalı olarak görüş ve düşüncelerini söyler. Bu görüş ve düşüncelerin ışığı altında somut ve uygulanabilir kararlar alınır. Alınan kararlar bağlayıcı nitelikte olmalıdır. Zümrelerde, Yönetmelik maddeleri aynen karar diye yazılmamalıdır. Tavsiye ve temenni niteliğinde kararlar alınmamalıdır. Daha ziyade kanun, yönetmelik, yönerge ve emirlerde istenilen hususlar esas alınarak, yapılacak uygulama, getirecek tedbir ve öneriler tartışılarak karar altına alınmalıdır. Bu kararlar, eğitim ve öğretimi olumlu yönde geliştirecek nitelikte olmalıdır.
Öğretim yılı başında yapılacak ilk zümre toplantılarında, öğretim yılına ait eğitim öğretim çalışmaları planlanır. Bunun için, bir yıl önceki yıllık planlar ve çalışma sonuçları incelenmeli. Planların olumlu ve aksayan yönleri tespit edilmeli gerekli değerlendirme ve düzenlemeler yapılmalıdır. Buna göre;
1. Bir önceki öğretim yılı sonunda derslere göre müfredatların bitirilmesi ile ilgili raporlar, titizlikle incelenmeli, işlenmeyen konular varsa bu konular incelenmeme nedenleri tartışılıp, yeni öğretim yılı için alınacak tedbirler kabaca bağlanmalıdır.
2. Derslerin müfredatlarında yer alan konular incelenmeli, gerekli görüş birliği sağlandıktan sonra yıllık planlar zümre öğretmenlerince birlikte hazırlanıp imzalanmalıdır.
3. Yıllık ders planları hazırlanırken dersin amaçları ile konularını özel amaçları arasında sağlam bir bağ kurulmalı ve bu amaçlara yıllık planlarda yer verilmelidir.
4. Yönetmeliklerde belirtilen yazılı, sözlü yoklama ve ödev sayılarının dışında gerekli görüldüğü hallerde yapılacak fazla yazılı ve sözlü yoklama sayıları zümrece tespit edilerek karara bağlanmalıdır. Ayrıca yazılı yoklama zamanları kanaat dönemleri boyunca uygun bir şekilde yıllık planlarda yer almalıdır.
5. Verilecek ödevlerin konusu, şekil ve ödevlerin verilme, toplanma zamanları karara bağlanıp, yıllık planlara yazılmalı, böylece ödev ve sınavların bir arada yığılmaları önlenmelidir. (2182 sayılı Tebliğler Dergisi)
6. Aynı dersi okutan zümre öğretmenleri ile aynı şubede dersi olan öğretmenler aralarında toplanarak işbirliği yaparlar. Ayrıca derslerde yapılacak gezi-gözlem deney hususlarına yıllık planlarda yer verilmesi sağlanmalıdır.
7. Derslerde yararlanılacak ve öğrencilere aldırılacak araç-gereçler de okulun ve çevrenin özellikleri dikkate alınarak tespit edilmelidir.
8. Konuların işlenişini de, kullanılacak metod ve tekniklerin neler olduğu belirlenerek, mutlaka metod ve tekniklerin uygulanması sağlanmalıdır. Bu konuda öğretmenlerin sürekli bir arayış içine girmeleri ve kendilerini yenilemeleri gerekmektedir. Konulara göre uygulanacak metodlara ve tekniklere yıllık planda yer verilecektir.
9. Okulda stajyer öğretmen bulunması halinde; bunların yetiştirilmesi için okul müdürlüğünün hazırladığı planlama çerçevesinde çalışma yapılmalıdır.
10. Her dönemin sonunda yapılacak olan zümre toplantısında, o döneme ait başarı ve başarısızlıkların değerlendirilmesi yapılarak, başarısızlıkların nedenleri, bu konuda alınacak tedbirler tesbit edilmeli, varılan sonuçlar o dönemin sonundaki öğretmenler kuruluna götürülerek görüşülmelidir. Böylece eğitim ve öğretimde birlik ve beraberlik sağlanmalıdır.
11. Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarında, üretim işleri, eğitim ve öğretimi destekleyecek şekilde planlanmalıdır. Ayrıca okulu tanıtıcı faaliyetlere de yer verilmelidir.
12. Bakanlıkça gönderilen genelgeler ile ilgili Yönetmeliklerde belirtilen ve okul müdürlüğünce gerekli görülecek diğer konular üzerinde de görüşmeler yapılmalıdır.
13. Her zümre toplantısında bir önceki zümrede alınan kararların uygulama sonuçları gözden geçirilmelidir.
YILLIK VE GÜNLÜK PLANLAR:
Diğer alanlarda olduğu gibi eğitim-öğretim ve planlı çalışmanın gerçekliliği ve yararları tartışılamaz. Bu planlamaların nasıl yapılacağını kısa da olsa açıklamaya gerek vardır. Bilindiği gibi günlük hayatımızda da planlı davranılmadığı takdirde zaman, emek ve para israfına yol açılmaktadır. Basit bir örnekle konuyu açmak istenirse, göreve yeni başlayan bir posta dağıtıcısı mektupları çantasına doldurup, dağıtıma başlarsa sadece bir sokağa değil, aynı apartmana bile bir kaç kez uğramak zorunda kalacaktır. Oysa, önceden dağıtacağı adreslere göre mektupları tasnif edip, dağıtıma sonra başlarsa, işini, daha kısa zamanda ve daha az emek sarfı ile yapabilecektir. Eğitim-öğretim, bilimsel ve profesyonel bir çalışma olduğuna, planlı çalışmadığı takdirde amaca ulaşmak mümkün olmayacağına göre, bu kısa ve basit örnekten hareket ederek planın ne olduğunu bir kere daha tanımlamakta yarar vardır.
Bir eğitim-öğretim terimi olarak plan; önceden belirlenen amaçları ulaşmak için öğretim konusu olarak seçilen etkinliklerin öğrencilere, niçin ve nasıl yapılacağını ve ne gibi yardımcı-tamamlayıcı kaynak ve araçların kullanılacağını, elde edilen başarının nasıl değerlendirileceğinin önceden tasarlayarak, kağıt üzerinde gösterilen bir çalışmadır. Konumuz öğretim olduğuna, okullarımızda da genel olarak yıllık ve günlük planlar yapıldığına göre bunların ülkeleri ile hazırlanmasını, uygulanması konularına ağırlık vererek, nasıl yapıldığını, basamak basamak açıklamaya çalışalım.
1. Öğretimde Planlı Çalışmanın Yararları:
Eğitim-öğretimde planlama ve programlamanın amaçları şunlardır;
a) Öğretimin planlaması, öğretmenin, eğitim-öğretimde neyi, niçin ve nasıl okutacağını düşünmesini sağlayarak verimi artırır.
b) Konuların ne zaman ve ne kadar süre içinde işleneceğinin zaman sırasına göre düzenlenmesini, ayrıca programların süresi içinde tamamlanmasını sağlar.
c) Planlı çalışma, öğretmen ve öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, onlara güven kazandırır.
d) Amaçları gerçekleştirecek en uygun yöntem, teknik, araç ve gereçlerin seçilmesini,derslere hazırlıklı girilmesini sağlar.
e) Planlama öğrencilerin bilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine göre yetiştirilmesini sağlar.
f) Planlı çalışma, eğitim-öğretimin değerlendirilmesinin sağlam ve güvenilir olmasını sağlar.
g) Öğretmen ve öğrencilere düzenli ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır.
h) Eğitim faaliyetlerinde düşünceye açıklık kazandırır.
2. Plan Yapmanın İlkeleri:
Plan yapılırken aşağıdaki temel ilkeler göz önünde bulundurulur.
a) Plan, eğitim-öğretimin amaçlarına uygun olmalıdır.
b) Plan, öğretim programlarına göre şu şekilde olmalıdır;
1. Programda yer alan konular belirlenmelidir.
2. Konuların işlenişinde, kullanılacak, yöntem, teknik, araç, gereç, gezi-gözlem ve deneyler göz önünde bulundurulmalıdır.
c) Her plan belli bir süreyi kapsamalıdır.
d) Plan öğretimin seviyesine, konuya, öğretim dalına ve amacına uygun olmalıdır.
Planların hazırlanması ve uygulanmasını bağlı olduğu sıraya göre ele alalım;
1. Yıllık Planlar :
Branş öğretmenlerinin bir öğretim yılı süresince, ders vermekle yükümlü bulunduğu sınıflarda müfredat programına göre belli üniteleri ya da konuları hangi sıraya göre, ne kadar zamanda, neden ve nasıl işleyeceğini gösteren öğretim yılı başında hazırlanıp, yönetimce onandıktan sonra uygulamaya konan çalışma planına, Yıllık Plan denir.
Bu plan yapılırken şu hususlar göz önünde bulundurulur:
a) Yıllık çalışma planı yaparken öğretmen okulda o yıl uygulanacak haftalık ders programının kesin biçimini almasını bekler ve hangi sınıflarda, hangi günlerde derslerinin bulunduğunu öğrenir.
b) Her ay hangi sınıfa kaç saat ders okutacağını hesaplar.
c) Okutacağı derslere ait nasıl bir zamanlamanın mümkün olacağını ve konunun işlenmesi için kaç ders saati gerektiğini araştırır.
d) Öğretim yılındaki ay, hafta gün ve saatlerin öğrenciler yönünden gereklilik durumunu göz önünde bulundurur.
e) Yıllık plan hazırlanırken öğretmen, haftalık ders saatleri toplamına göre aylar ve yarı yıl itibariyle bir öğretim yılında toplam kaç gün ve kaç saat ders işleyeceğini tespit eder. Bu işi yaparken de tatil, bayram ve ders işlenmeyen günlerin sürelerini gösterir.
f) Öğretim programını inceleyerek bir yıl içinde okutulacak konuları ağırlıklarına ve çevresel özelliklerine göre düzenler; bunları işleme süresini de dikkate alarak ay ve haftalara göre dağıtır.
g) İşlenecek konuların veya ünitelerin amaçlarını program amaçlarına uygunluğu yönü ile belirler.
h) Konunun, işleniş, yöntem ve tekniklerini sınıfça, gruplar halinde veya bireysel biçiminde mi işleyeceğini planlar.
i) Yararlanacağı kaynaklar ile araç-gereçleri tespit eder.
k) Konuyu işlerken varsa yapılacak deney, gezi, gözlem çalışmalarını belirler.
l) Diğer zümre öğretmenleri ile yapılacak işbirliğinin neler olacağını tespit eder.
m) Konu ile ilgili olarak gerektiğinde öğrenciye verilecek ödevleri tespit eder.
n) Öğretim yılı içinde yapacağı yazılı değerlendirmelerin zamanını belirler. Bunu tespit ederken değerlendirmelerin, konu ya da ünite birimlerinde olmasına özen gösterir.
Yıllık Planın Yapılışı
Yıllık plan şu şekilde yapılır:
a) Öğretmen,sınıfta dersi olan diğer zümre öğretmenleriyle görüşerek, konu, amaç, teknik ve yöntem, kaynak, araç-gereç, deney, gezi-gözlem, ödev ve yazılı değerlendirme gibi hususları yıllık planlarda ayrıntılı olarak gösterir.
b) Geçmiş yıllardaki uygulamaları da gözden geçirerek planını kendi başına veya varsa aynı dersi okutan diğer öğretmenlerle birlikte yapar.
c) Hazırlayacağı yıllık planı okul müdürüne onaylatır.
d) Planın onanmış bir örneğini, yararlanmak üzere sürekli yanında bulundurur. Yıl içinde meydana gelebilecek aksaklıkları, nedenleri ile birlikte not eder.
Yıllık planlar, 2089 sayılı Tebliğler Dergisinin 2433. sayfasındaki örneğine uygun olmalıdır.
2. Günlük Planlar :
Şimdi de günlük plan konusuna geliyoruz: Ortaöğretimde sıkıntılı uygulama olan günlük plan öğretmenlerimiz, inanca dayalı bir birlik sağlamış değillerdir. Her şeyden önce, eğitim-öğretimin tesadüfe bırakılmayacak kadar ciddi ve önemli bir etkinlik olduğuna inanmalıdır. Çünkü günlük plan her şeyden önce öğretmen için;
1. Öğretimde ortak konulara ve etkinliklere yönelmeyi sağlar.
2. Öğretim konularının muhtevası ile etkinliklerin mantıklı olarak sıralanmasını sağlar.
3. Üzerinde önemle durulacak noktaları belirler.
4. Zamanın verimli olarak kullanılmasına imkan sağlar.
5. Yapılan çalışmaları belgelendirir.
6. Değerlendirme için bir temel oluşturur.
7. Dersler ve konular arasında ilişkileri gösterir.
8. Derslerde sürekliliği sağlar.
Bu gerekçelere bağlı olarak yapılan günlük plân; öğretmenin yıllık plânına uygun olarak bir yada bir kaç ders saatinde kime, neyi , neden, ne zaman, nasıl, nerede öğretileceğini gösteren ve önceden yapılan bir hazırlık çalışmasıdır. Bu tanıma uygun olarak günlük plânını yapmaya başlayan bir öğretmen önce, yıllık plânında hangi konuyu işleme sırasının geldiğini tesbit etmelidir. Bu konuyu hangi sınıflarda ne kadar sürede işleyeceğini, öğrenci seviyesi yönünden de düşünmeli ve planın bundan sonraki kısımlarını bu seviyeye göre ele alacağını unutmamalıdır. İşleyeceği konuya göre Türk Milli Eğitiminin, okulun ve dersin amaçlarını göz önüne alarak öğrencilerine bilgi, beceri, davranış ve değer duygusu yönünden neler kazandıracağını amaç olarak belirlemelidir. Amaç belirlemelerinden sonra konuyu hangi metotla daha iyi öğrenebileceğine, okulun ve çevrenin imkanlarını da göz önüne alarak, karar vermelidir. Daha sonra dersini nerede işleyeceğini, hangi araç ve gereçleri kullanacağını göstermelidir.
Bu genel tespitlerden sonra günlük planda en önemli bölüm, bunların ders içinde hangi sıraya göre ve nasıl kullanılacağını belirlemektir. Planın bu bölümünde “konunun işlenişi” denilmektedir. Bu bölümde, işlenişi bölümünde ayrıntılı olarak yer verilecektir.
Dersin bitiminden sonra öğretmen, günlük planını iki yönden değerlendirmeye tabi olmalıdır.
1. Öğretmen ders sonunda, yaptığı değerlendirmeye göre önceden belirlediği amaçlara ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder. Amaca ulaşılmamışsa, bunun nedenini araştırır, bu nedeni ortadan kaldıracak şekilde yeniden bir planlama ile konusunu işler.
2. Plânını işlenişinde süre, metod araç-gereç vb. yönlerden aksayan, uygulanmayan bir taraf var mıdır, varsa, bundan sonraki planlamalardaki bu tür aksamaların olmaması için gerekli tespitin yapılması ve bu hususun yıllık planın düşünceler bölümüne aktarılması gerekir.
Şunu da hemen belirtelim ki günlük plan için matbu, kalıplaşmış, öğretmeni sınırlayan belirli formlar kullanmaya gerek yoktur. Dersin özelliğine göre seçilen bir defter de kullanılabilir.
Kaynak:
www.meb.gov.tr
Ana Sayfa
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
