GÖRSEL SANATLAR DİSİPLİNLERİ > Sanat Eleştirisi ve Estetik

Drama Etkinlik Örnekleri

(1/3) > >>

lüƃǝşʎɐ:
DOROTHY HEATHCOTE’un ROL ile EĞİTİM YÖNTEMİNE İLİŞKİN ÖRNEK ÇALIŞMA

SIR DOMINIC OYUNU 
Grup: 10-11 yaş; 12 erkek çocuğu; okul salonu
Ders süresi: 45 dakika
Amaçlar: Ahlaki ikilemin, öykü kullanılmasından daha etkili olabilen drama yoluyla anlaşılıp
anlaşılamayacağının denenmesi. Bu ders Ahlaki Eğitim tasarısının bir parçasıdır.
Öğretmen, sınıfta bir ısınma yaptırır. İlgilerini sağlar, özgüveni yaratır.
Bu fikri ileri sürerken role girecektir.

Öğretmen, çocuklara, anında algılayıp hareket edecekleri, bir çalışma yapacaklarını açıklar.
Onlara kısa bir alıştırma önerir. İçlerinden biri ile konuşmaya başlar: “İki paket cips lütfen.” 
Neredeyim?’   ‘Balıkçı dükkânı.’ ‘Ben kimim?’ ‘Müşteri.’   ‘iyi.’
Başka bir çocuğa: “Tamam evlat, senin adın ne? Gecenin bu saatinde dışarıda ne arıyorsun?"   
‘Ben kimim?’   ‘Polis.’   ‘Doğru.’

Öğretmen atmosferi hazırlar ve çalışmayı yapılandırmaya başlar.

Öğretmen, çocuklara şimdi yapacaklarının o kadar kolay olmayabileceğini anlatır.
Şimdi yapacakları şey geçmişte kurulacak ve yavaş ilerlemeleri gerekecektir. Bu çok ciddi bir oyun olacaktır. 

DAİRE – drama için çok gerekli bir şekil

Öğretmen sınıfa daire şeklinde oturmalarını söyler. Çok ciddi bir şekilde sandalyesini onların arasına koyar ve role başlar:

ÖĞRETMEN ROLDE
Kuttörensel ve resmi bir atmosfer kurulur.
“Kralınız geldi ayağa kalkınız. Cesaret şövalyeleri, sarayıma hoş geldiniz, çok uzaklardan geldiğinizi
ve cesaret isteyen işler yaptığınızı biliyorum. Şimdi, bütün şövalyeler belinden kılıcını çıkarsın ve
her zamanki selamımızı versin­­. --- İngiltere için. Çocuklar selamlarlar.

 Öğretmen girer.
 “Bu sıradan bir gün değil. Bu gün, bütün diğer şövalyelerin üstünde olacak bir baş şövalye seçeceğim
ve O’na Sir Dominic unvanını vereceğim. Bu kadar cesur şövalyenin içinden en iyisini seçmek
çok zor olacak. Oturunuz. Biz çoğunlukla aramızda şövalyelerin cesaretinin ve sadakatinin
derecesini tartışırız. Hepinizin gücünüzü ve cesaretinizi anlatacağınız gerçek öykülerinizi
dinlemekten büyük memnunluk duyacağım. Her şövalyenin hikâyesinin yalnızca başlangıcını duymam
benim için yeterli. Kim başlayacak?


Öğretmen kendisine sunulan her hikâyeyi beğendiğini söyler.

Çocuklar hikâyelerini anlatırlar. Şimdiden konuşma tarzları durumun resmiyetinden etkilenmiştir
ve gerilim yükselir. Öğretmen her hikâyenin sonunda, “Bu iyi bir hikâye, beni memnun etti Sir şövalye” der.


Öğretmen her çocuğun ilgisini ve inancını, onların fiziksel ve sözel katılımlarının içtenliğine
göre test eder ve buna dayanarak Sir Dominic seçilir.

 “Sizin gösterdiğiniz cesareti görüyorum ve şimdiden kimi seçeceğimi de biliyorum. Şimdi sizin üstünde
oturduğunuz tahtı başınızın üzerine kaldırarak kuvvetinizi göstermeniz çok hoşuma gidecek. Bu tahtlar
sıradan bir tahtadan yapılmamıştır. Onları hızlıca kaldırabilirsiniz. Ancak, onları ne kadar yavaş
kaldırabileceğinizi görmekle gerçek gücünüzü denemiş olursunuz.”

Her çocuk oturduğu sandalyesini başının üzerine doğru yavaşça kaldırır.


Bu, kuttörenin derste üçüncü kullanımıdır ve sınıfın dikkati kesinlikle odaklanır.

 “Seçim yapma zamanı geldi. Dairenin çevresinde yürüyeceğim ve durduğumda parmağım kimi gösteriyorsa O, Sir Dominic olacak.


Öğretmen dairenin etrafında iki kez yavaşça dolaşır. Olay gerçekmiş gibi yaşanır, heyecan ve gerilim tırmanır.

Bir öğrenci seçilir. “Bu Sir Dominic’tir. Bütün Şövalyelerin başı. Kralınızın sağ yanında yerinizi alın.”

Yeni Sir Dominic için şerefe kadeh kaldırılır. Bu tören sürerken krala bir mektup bırakılır. Kral yüksek sesle okur. Mektup kale kapısında bekleyen bir dilenciden gelmiştir. Bu dilencinin geçmişte krala iyiliği dokunmuştur. Şimdiyse çok zor bir durumdadır ve kraldan yardım dilenir. Kral çok sinirlenerek kutlamayı keser ve Sir Dominic’e döner.


Öğretmen konuşma olmayan rolde.

“Sir Dominic bu sizin ilk göreviniz. Bu tür adamlarla nasıl baş edileceğini sanırım biliyorsunuzdur.”

Sir Dominic salondan dışarı çıkar. Dışarıda başka bir öğretmen yere yapışmış bir şekilde oturmaktadır.

Kral sabırsızlanır. “Neden bu kadar uzun sürdü. İçinizde bu tip adamlarla nasıl baş edileceğini bilen var mı?”
Çocuklar bunu kendilerinin yapabileceğini düşünürler. Kendisini Sir Dominic’ten daha iyi bir seçim olarak
gören çocuk neler olduğuna şaşırmaya başlar. Kral bakmak için O’nu yollar. Çocuk güven dolu bir şekilde dışarı çıkar ama oldukça şaşırmış bir halde geri döner.  “Ayrılmıyor”.

Başka bir çocuk gitmeyi teklif eder. Sonunda bütün çocuklar geri döner ve dilenciyi oradan uzaklaştırmada başarısız olduklarını itiraf ederler. Kral küplere binmiştir. “Seni görevinden aldım. Siz, Sir Dominic olmaya uygun değilsiniz.” Başka bir çocuğa, “Bu adamı al ve çalışması için mutfağa götür.”

İkinci çocuk hevesli bir şekilde sorar, “Şimdi kim Sir Dominic olacak”
Kral “Elbette ki sen değil, sen kendi kendine bu göreve uygun olmadığını ispatladın.”
Öğretmen artık rolden çıkar. “Rahatlayabilirsiniz, bu oyunun sonuydu.”

Yansıtıcı Evre
Soru sorma ve yansıtma. Deneyimin anlamlı olması.
Öğretmen sınıfın içinde olan bitenin altında yatan anlamı inceler. Bu nasıl bir kraldır? Kral adil midir? Şövalyelerinden ne beklemiştir? Öğretmen çocuklara aşağıdaki soruları sorabilir:

1. Normal olarak dilenciler krala mektup yazmaya asla cesaret edemezler. Dilenci bunu neden yapmış olabilir?

2. Dilenciyi gördüğünde Dominic neler hissetmiş olabilir? Neden böyle hissetti?

3. Eğer Dominic dilenciye nasıl davranacağını biliyor olsaydı, dilenciye daha farklı davranır mıydı? Neden?

4. Dominic kral açısından başarısız mı oldu?

5. Dominic dilenci açısından doğru mu davrandı?

6. Yapabileceği başka bir şey var mıydı?

7. Kral Dominic’i cezalandırmakta haklı mıydı?

8. Günümüzdeki durumu düşünün, gerçek bir karakter ne zaman benzer bir sorunla yüz yüze gelebilir.

Bu dersin yapısı, baskı kraldan gelsin, grup rahatlasın diye, katı gerçeklikle dengelenebilir. Bu katı gerçeklik, gerçek bir ikilemdir. İkinci öğretmen haberci ve dilenci olarak kullanılmıştır. Her iki rol de sessizdir ve üst sınıflardan bir çocuk, öğrenci ya da bir meslektaş tarafından oynanabilir.

Stratejiler
Öğretmenin rolü kullanması --- resmi, otoriter rol, yükseltilmiş ve resmileştirilmiş dil.
2. Öğretmen edilgindir, konuşmasız rol.
Cesaretin gösterildiği öyküler.
Öykü biçiminde bireysel, sözel katılımın içtenliği.
Gücün denenmesi - kuttörenselleşmiş fiziksel etkinlik.
Baş şövalyenin seçimi - kuttören.

Mektup - dramanın ateşleyicisi.
Dramanın dışında yapılan tartışma ve yansıtma.

 
Kitabın Adı: DRAMA GUIDELINES 
(Heinemann educational Books,1977 In association with London Drama)
(Bu metin Cecily O’NEILL, Alan LAMBERT,  Rose Mary LINNELL, Janet Warr-WOOD’ un yayınladıkları DRAMA GUIDELINES adlı kitabın 22 ve 23. sayfalarında yer alan uygulamanın çevirisidir.
Çeviren: Ceren Arzu OKUR. Oluşum Drama Atölyesi. Nisan 1999, Ankara.

lüƃǝşʎɐ:
Fotoğraf Karesi - Grup Oyunu
 
 FOTOĞRAF KARESİ

Tanım: Katılımcılar kendi bedenlerini kullanarak, bir yaşantıyı, düşünceyi, ya da temayı fotoğraf şeklinde yansılarlar ya da bir kişi gruba heykeltıraşlık yapar. Gerçek - hayal, rüya - kâbus gibi karşıtlıkları da gösterebilirler. Bunun için, değişik karşıt imgeleri de oluşturabilirler.

Çıkış Noktaları: Fotoğraflar, videoda donmuş görüntüler, portreler, reklamlar vb.

Öğrenme Yolları: Fotoğraf karesiyle düşünceyi somut olarak yansılamak, izleyenler tarafından kolayca algılanan bir bulgu olduğu kadar, katılımcı için de pratik ve ekonomik bir ifade formudur. Bu ifade biçiminde katılımcılar, dil ile iletişimde olduğundan daha fazlasını sunarlar.

Örnek: Büyük kente gitmek isteyen bir gencin fotoğrafı, O’nun için endişelenen ailesinin fotoğrafı,  Gencin büyük kentte yaşayabileceği olumsuzlukların fotoğrafı tüm grupça canlandırılır. Sonra grup olayı tartışır. Gencin büyük kente gitme nedenleri üzerinde durulur. Kırsal kesimdeki insanların yaşayışlarının daha iyi bir hale getirilmesi için grubun belirleyeceği fotoğraflar oluşturulur. Sonuç olarak grup olayı değerlendirir.

 
GRUP OYUNU
Tanım: Lider dâhil tüm grup, kendilerini gerçekten bir sorunla karşı karşıyaymış gibi hayal ederler. Grubun konuşma ve tavırları bu sorunun yarattığı atmosfere uygun olarak belirlenir ve sorun çözülür.

Çıkış Noktaları: İmgesel oyun deneyimleri, grup fantezileri, takım oyunları, film veya tiyatro çalışma deneyimleri, grupların farklı durumlarda davranabileceği veya reaksiyon gösterebileceği toplu imgesel çalışmalar.

Öğrenme Yolları: Grup aynı anda çalıştığı için, başkalarınca izlenmenin baskısını ortadan kaldıran doğal bir çalışma yolu. Grup problemler konusunda bilgilendikten sonra çözüme gitmeli ve oyunu kendi imgesel aktivitesi ile gerçek arasındaki oyun dağarına katmalıdır. Bu durum heyecan ve hikâye geliştirme yoluyla ve dramatik metin üzerinde katılımcıların ilgisini geliştirerek katkı sağlar.

Örnek: Bir kentte yapılan otobüs boykotu. Olayın dramatik yapısı grupça oluşturulur ve boykotun başarılı olmasını sağlamak için çalışılır. Grup bu olayda vatandaşlık haklarını savunanları canlandırır.


Çev. Dr. Gülçin Güler
Oluşum Dergisi. Temmuz 2000. Ankara.
 

lüƃǝşʎɐ:
Küçük Grup Oyunu - Anı İşaretlemek
 
Küçük Grup Oyunu
Tanım 
Küçük gruplar, bir hipotezi temsil etmek/savunmak veya alternatif manzaralar / davranış biçimleri sergilemek için doğaçlamalar hazırlar ve sunarlar. Doğaçlama yolu ile var olan bir durum ya da deneyimin algılanışı ifade edilir.
 
Kültürel Bağlantılar
Küçük eğlendirici oyunlar, skeçler, medya drama, okullarda oynanan oyunlar, gençlik klüpleri, sokak tiyatrosu, toplantılar.
 
Öğrenme Fırsatı
Düşüncelerin sıralanması; içerik seçimi, karakterize etmek; diyalog ve olayları araç olarak kullanma; performans yetileri; ifadeci/dışa vurumcu performansın güveni sağlaması.
 
Örnekler
1. Genç suçluların ıslahı çalışmalarına, gruptan genellikle gençlere has olan çeşitli suç sahnelerini doğaçlamaları istenerek başlanır. Bir sonraki çalışma için gruptan, yaşantılarını tüm yönleriyle ortaya çıkarabilecekleri en az bir karakteri dikkatlice hazırlamaları istenir. Grup seçtikleri anlarla ilgili konuşur ve daha sonra kendi anlayış ve düşüncelerini çeşitli imaj, şiir doğaçlamalar, dans veya mim ile ifade eder.
 
 
ANI İŞARETLEMEK
Tanım
Bir konunun anlaşıldığı veya bir duygunun hissedildiği / yükseldiği bir anda, ilgili pozisyon ya da anın altını çizmek. Katılımcılar daha sonra grup halinde ya da tekil olarak, ilgili duygu ve anlayışı ifade eden ve hatta o anı ortaya çıkaran “bir şey” bulurlar.
 
Kültürel Bağlantılar
Şiirler, hikayeler, önemli olaylar gösteren resimler (ölüm, doğum günü, ilk öpücük, bir siyasal olay vs.) hatıra fotoğrafları, gazeteler, heykeller, kahramanlık hikayeler, v.b.
Bu çalışmada öğretmen sergilenecek oyunda belirli ölçüde klişe ve genel-geçerlik (tipik) bekler. Takip eden çalışmaların çoğu önceki sahnede sergilenen manzara ve düşüncelere meydan okuyacak biçimde kurgulanabilir.
Sosyal hizmetlerdeki çeşitli rol ve fonksiyonlara bakış çalışmasında, gruplardan belirli yardım veya destek almadan hayatlarını idame ettiremeyen kişi veya grupları içeren sahneler hazırlamaları ve daha sonra her bir sahne/durum değerlendirilerek, her biri için ne tür bir yardım hizmetinin verilmesi gerektiği tartışılır. 
 
STRUCTURING DRAMA WORK. A handbook of available forms in theatre and drama Jonothan NEELANDS
Edited by Tony GOODE. With a Foreword by Professor David BOOTH. Cambridge University Press, 1990, Cambridege, UK.
Çeviren: Meltem ARPACI. Oluşum Drama Atölyesi. Şubat 1999, Ankara
 

lüƃǝşʎɐ:
Ses Çalışması   
                   Yaş: 11 – 13

                   Konu: Ses Eğitimi

                  Amaç: Ses eğitimine giriş yapmak. Grup duygusunu geliştirmek, konsantrasyonu pekiştirmek, toplulukla çalışma isteğini geliştirmek, grup içinde uyum sağlamak.

                  Çalışma Alanı: Zemini parke ya da halı kaplı boş bir salon.

                  Isınma: Katılımcıların bedenlerini ısıtacak/gevşetecek bir genel ısınmanın yanı sıra, boğumlanma temrinleri. Ses ısıtma ve ses açma.

            Herkes salona dağılsın, kümeleşmeyelim. Tek tek ama hep beraber çalışacağız. Yaptığınız işe konsantre olun ve birbirinize yardım edin. Hep birlikte anlamlı sesler çıkaracağız. Durun! diye bağırdığımda ya da el çırptığımda tüm seslerin anında kesilmesi gerekir. Hazır mısınız?

            Evet, herkes susturma sesi çıkarsın… Şşş… Şimdi fısıldama... Tıslama… Mırıldanma… Mızırdanma… İnleme… Yakarma…  Söylenme… Homurdanma… Kükreme… Bağırma… Durun!

            Son çıkardığımız sesten başlayarak (sondan başlayarak), başa doğru gideceğiz. Bağırma… Kükreme… Homurdanma… Söylenme… Yakarma… İnleme… Mızırdanma… Mırıldanma… Tıslama... Fısıldama… Susma… Durun!

Drama Liderine Notlar

Üzerinde önemle durulacak nokta, sözcüklerin değil, seslerin kullanılmasıdır.

Tüm grup aynı ses yoğunluğu ve yüksekliğinde bir arada olmaya çalışmalıdır. Bu uyumu sağlamak kolay değildir. Bunun için iyi konsantre olmaları gerekir. Başardıklarında onları ödüllendirin.

Amaç gereken sesi mümkün olduğu kadar gerçeğe yakın bir şekilde çıkarmak için, birbirleriyle yardımlaşırken grup “duygusunu” geliştirmektir.

Bu tip bir “koro” çalışması katılımcıların birbirlerini dinlemelerini, yardımlaşmayı ve toplulukla çalışma isteğini geliştirir. Bu da yapılan drama çalışmasının ana amaçlarından birisidir.

Eğer çalışmada çocuklar iyi bir konsantrasyon yakalamışlarsa; tüm sınıfla veya beşer kişilik gruplarla aşağıdaki çalışmalar denenebilir.

Çocuklardan aşağıdaki duyguları seslerle ifade etmelerini isteyin; korkmuş,  gülen,heyecanlı, meraklı, sıkılmış, memnun, sinirli,  üzgün ve neşeli.

 

İlave Geliştirme

Çocuklar bir daire oluşturmalı ve kendilerinin birer büyük (zırıltılı, vızıltılı sesler çıkaran) topaç olduğunu düşünmeliler

Çocuklar dairede kendileri dönmemeliler, birbirlerinin peşi sıra yürüyüp genel dairenin bir parçası olmalılar. Ancak çok hızlı bir şekilde ve daireyi hiç bozmadan, içeri ve dışarı doğru hareket etmeliler.

Sonra onlara çok büyük bir ağız şeklini almalarını söyleyin. Bu çalışma ‘Koca Ağız’ diye anılır. Kimlerin dudak, dil veya diş olması gerektiğine grup karar vermelidir.

Ağız yavaş ve gitgide ritimli bir şekilde soluk alıp vermelidir.

Grup koca ağız olarak kızgın bir şekilde bağırmalı, horlamalı, dırdır etmeli, iç çekmeli ve feryat etmelidir.

Koca ağız tüm grupla yapılabileceği gibi, 5 veya 6 kişilik küçük gruplarla da yapılabilir. Dikkat edilmesi gereken husus ‘söz’ yerine ’ses’ kullanmaları gerektiğidir.

Son aşamada ise grup bilinen bir öyküyü sadece ‘ses’ kullanarak oynayabilir.

Kaynak: I DEAS WORK IN DRAMA Michael The odorou, STANLEY THORNES LTD. 1990, GREAT BRITAIN, THE BATH PRESS, AVON  (1. Bölüm; Geniş Gruplarla Çalışma, Sayfa 21 – 23)
Çev. Ceren Arzu OKUR, Oluşum Drama Atölyesi Drama Lideri                       
 

lüƃǝşʎɐ:
TİYATRO OYUNLARI YÖNTEMİNİ KULLANAN BİR YARATICI DRAMA OTURUMU

 
DRAMA AMAÇLARI
Öğrenci; kendisi tarafından bilinen bir kaç karakterin rolünü alacaktır. Ses doğaçlaması uygulaması yapacaktır. Oyun oynanırken topluluğun üyesi olarak işbirliği yapacaktır.

İÇERİK AMAÇLARI
Öğrenci; dinleme, sözlü iletişim, grupla birlikte çalışma ve yapıcı eleştiri yeteneği uygulamalarını  yapacaktır.

KAYNAKLAR
Her oyuncu için kağıt ve kalem
Diğer: “oyun topu” (Spolin)

İŞLEYİŞLER

ISINMA VE UYARICI ETKİNLİKLER
Gazete muhabirinin kaza sahnesinde bir kişiyle yaptığı röportaj görevini tartışın. Çiftlerden, bir kişi muhabir rolünü alacak, diğeri şahidi oynayacak. Sahnede oynayın. Rolleri tersine çevirin. Tekrar oynayın.

PLAN
· Oyuncular için sandalyelerin daire olarak düzenlenmesi

· Sınıf “muhabir-röportaj sahnesi”ne karar vermediyse ısınma için özgün bir tartışma açılabilir veya aşağıdakiler yapılabilir.

-Maçı kazanan yada kaybeden bir atletle muhabirin röportajı

-Tecrübe hakkında genç bir muhabirin yaşlı bir kişiyle röportajı

-Bir yabancı ile işi hakkında muhabirin röportajı

· Daire olunması, A ve B rollerinin belirlenmesi

· Başlama, A muhabir, B röportaj yapılan

· Gruba konsantrasyonu  hatırlatma; Muhabir röportajı yapılandan bilgi istiyor, röportajı yapılan muhabire bilgi veriyor.

· Her oyuncuya kağıt ve kalem dağıtılır. Muhabirler not almak için eğitilir.

 

OYUN

Oyun boyunca lider grubun konsantrasyon noktasına odaklanması için yanliderlik yapar.

· Alabileceğin kadar çok bilgi al

· Soruların yanıtının belli olmasına çalış

· Eşini dinle

DEĞERLENDİRME

Muhabirler röportajlarında neler öğrendiklerini kısaca paylaşırlar.

PLAN

Grubun ihtiyacına bağlı olarak eşle rol değiştirme hakkında gruba bilgi verilir ya da eşler değiştirilir.

YENİDEN OYNAMA (yeni eşle)

Lider gerekli  yerlerde yan liderlik yapar.

DEĞERLENDİRME

Muhabirler öğrendiklerini grupla paylaşırlar.

 

GRUP SAHNESİ YARATMAK İÇİN

 SORUN TASARLAMA

 

PLAN

Lider grubu röportaja dayalı bir sahne yaratmaya davet eder. Muhtemel sahneler ünlü bir kişiyle televizyon röportajı sahnesi, doktor-hasta röportajı olabilir. Sahnenin hangi karakterlere ihtiyacı olduğunu saptayın. Gönüllülerden oyuncuları belirleyin, Gruba konsantrasyon noktasını hatırlatın.

OYUN- Grup sahneyi oynar. Lider gerektiğinde yan liderlik yapar.

DEĞERLENDİRME- Grup, sahneyi karakterler, konuşmalar, ve hareket açısından değerlendirir. Sahneyi nasıl geliştirebileceğinizi tartışın. Aynı ya da yeni oyuncularla sahneyi belirleyin.

YENİDEN OYNAMA– Grup sahneden hoşnut kalana kadar.

SOĞUMA- Lider, oynanan sahnenin hareketleri hakkında sınıfın görüşmeler yapan bir üyesi olarak muhabir rolünü alabilir.

 

 

KAYNAKLAR

 

Spolin, Viola. İmprovisation for the Theatre: A Handbook of Teaching and Directing Techniques. Evanston, IL: Northwestern University Press, 1970.

_____. The Theatre Game File. ST. Louis: Cemrel, 1975.

_____. Theatre Games for the Classroom: A Teacher’s Handbook. Northwestern University Press, 1986.


NOT: Bu metin Judith Kase-Polisini’nin The Creative Drama Book: Three Approaches (Anchorage Press New Orleans, Louisiana) kitabının 8. Bölümü olan Theatre Games’in çevirisidir.,

Çeviren: Ceren Arzu GÜNEŞ
Oluşum Drama Atölyesi, Drama Lideri
Ekim 1998/ Ankara

 

Navigasyon

[0] Mesajlar

[#] Sonraki Sayfa