XİA GUİ

---

Çinli Ressam.
MUA YUAN’la birlikte Çin’de Song Hanedanı’nın (9601279) son döneminde etkin olan Xia Gui (Wade-Giles yazımında Hsia Kuei), bu sanatçıyla, MAXİA OKULU’nu kurmuştur. Kuzey Okulu’na (DONG QİCHANG) bağlı olmakla birlikte, şiddetli ve özgür bir fırça kullanımı, kütleleri, düzenleme içinde dramatik bir yaklaşımla dengeleyişi, Güney Song Akademisi geleneğinin ötesinde, 13 yy. Zen Dışavurumcuları’yla ilişkili görülmektedir.

Sanatçının yaşamıyla ilgili pek az şey bilinmektedir. Zhejiang bölgesinden gelmiş ve İmparator Ning Zong döneminde (1194/95-1224/25) resim akademisinde üst düzeyde bir görev almıştır. Xia Gui, aynı imparator zamanında Altın Kemer’le ödüllendirilmiştir. Üslup açısından Ma Yuan’dan çok Lİ TANG’a bağlıdır. Ancak, Ma Yuan gibi, biçimleri düzenlemenin tek köşesine yerleştirme yöntemini uygulamış, bunun yanı sıra fırça kullanımında daha ayrıntıcı bir anlayışla çalışmıştır. Sanatçının erken döneminin bir ürünü olan Dağ ve Derelerin Saf ve Berrak Görüntüsü (Ulusal Saray Müzesi- Tayvan), Ma-Xia Okulu’nun günümüze gelmiş en çarpıcı örneğidir ve büyük ölçüde Li Tang’ın net silüetlerini, yapıttaki panoramik bakış da Kuzey Song geleneğini anımsatmaktadır. Ayrıntılı bir fırça kullanımı, sisli ve boş alanlara geniş yer verilmesi ve kütleyle dengeli biçimde kullanılması, sert ve kırık çizgilerle betimlenmiş kayalar, resmin dikkati çeken özellikleridir ve ressamı bir ölçüde Kuzey Okulu niteliklerine yaklaştırmaktadır. Fırtına ve Yağmurlu Manzara (Kawasaki kol., Kobe) adlı yapıt, Xia Gui’nin ikinci dönemine aittir ve ilk dönemiyle tam bir karşıtlık oluşturur. Biçimlerin bir köşeye toplandığı bu resimde fırça birçok ayrıntıyı eleyecek biçimde daha düzgün ve akıcı biçimde uygulanmış ve tonlarda daha keskin karşıtlıklara gidilmiştir. Sanatçıya bağlanan bir başka yapıt da Saz Kaplı Barakadan On İki Görüntü’dür. (W.Rockhill Nelson Gal., Kansas kenti) Çok uzun bir rulo olan bu örnekten yalnızca dört görüntü günümüze gelmiştir. Bunlar Xia Gui’nin teknik yeteneğini tüm açıklığıyla ortaya koymaktadır. Şuimo olarak anılan tek renkli mürekkep resimlerinde (SUİBO-KU-GA) ayrıntılı bir fırça kullanımı ve dengeli bir kompozisyon anlayışının yanı sıra kütleleri, aydınlık ve karanlık alanlar olarak yan yana verişiyle dikkati çeken Xia Gui, Li Tang ve GUO Xi’nın üslubuna yaklaşmaktadır. Yapıtları, yalnızca daha sonraki Çinli ressamları etkilemkle kalmamış, Ma-Xia Okulu yoluyla Japon sanatçılara da esin kaynağı olmuştur.

---

Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, cilt: 3, sayfa: 1910