Görsel sanatlar dersi ,sadece öğrencinin duygu, düşünce ve gözlemleri ile becerisini kullanarak ürün oluşturduğu bir disiplin değil aynı zamanda sanat eğitimi alanında çağdaş insan kavramının kültürlenme sürecindeki bilim ve sanatı  bir bütün olarak değerlendirme isteğini de içermektedir.Kısaca birey Görsel Sanatlarda Biçimlendirme ile çevresindeki dünyayı algılayıp kendine göre oluşturmakta, Görsel Sanat Kültürü ile tarihsel süreci aşamalı bir şekilde inceleyerek kültürlenmekte, çeşitli sorgularla bir yapıta bakan değil görüp anlamlandıran ve kendi estetik görüşüne, sanatsal bakış açısına sahip bir birey haline gelmekte, Müze Bilinci ile de yaşamlarındaki bir çok değere anlam katmaktadır.

             Değerli arkadaşlarım sanat eğitiminin bireye kazandırması gereken niteliklerini düşünerek aşağıda en son haliyle karşımıza çıkan müfredat programımızdaki kazanımları tek tek incelemenizi; kazanımlarda ve burada verilen etkinlikler (ya da kendi şartlarımıza göre seçtiğimiz etkinlikler) çerçevesinde uygulamalarınızda   karşınıza çıkan problemleri ,programda eksikliğini hissettiğiniz ve ya hatalı bulduğunuz yönleri ve diğer düşüncelerinizi buraya aktarmanızı istiyorum.Saygılarımla...  

   

2. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Çevresinden doku örnekleri göstererek çeşitli yüzeylerde değişik malzemelerle farklı doku çalışmaları yapar.
3. Basit geometrik şekilleri tanır.
4. Basit geometrik şekilleri görsel çalışmalarında kullanır.
5. Ana ve ara renkleri tanır.
6. Yığma, dizme ve yerleştirme işlemlerini yapar.
7. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleri ile ifade eder.
8. Çalışmalarını sergilemekten ve bu duyguyu çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır.

1,7. “Kukla Tiyatrosu”

Öğrenciler yaptıkları çeşitli kuklaları oynatırlar. Ellerine geçirdikleri eski ama temiz, açık renkte bir çoraba düğmeler, minik kumaş parçaları, ipler yapıştırarak ya da boyama yolu ile yüz unsurları yaparlar. Yün ipleri yapıştırarak saçları
oluştururlar. Ayrıca kese kâğıdı ile aynı yöntemle veya yüz unsurlarını kesip çıkararak el kuklaları oluşturabilirler. Her kukla için değişik sesler uydurarak kuklaları diledikleri gibi konuşturabilirler.
  1, 7, 8. “İzindeyiz”
Öğretmen, öğrencilerden görsel çalışmalarında kullanmak üzere Atatürk fotoğrafları getirmelerini ister. Sınıfta Atatürk'ün anıları, sözleri, Atatürk ile ilgili şiirler okunur; şarkılar, marşlar söylenir. Öğrenciler getirdikleri fotoğraflardan Atatürk'ün olduğu bölümleri düzgünce keserek kâğıt yüzeyinde diledikleri yere yapıştırırlar. Daha sonra duygu ve düşüncelerini anlatan renkli bir “kolaj” yaparlar. Ardından çalışmalarını sergilerler.
  2, 5, 7. “Gökyüzündeki Uçurtmalar”
Öğrenciler, gökyüzünde gördükleri hakkında konuşturulur. Daha sonra onlardan bir “gökyüzü” resmi yapmaları ve gökyüzünü diledikleri şekilde renklendirmeleri istenir. Öğrenciler, sarı, kırmızı ve mavi renkli kâğıtlardan büyüklü küçüklü
parçalar yırtarlar ve bu parçaları uçurtma olarak gökyüzü üzerine serpiştirirler. Ellerine verilen atık ipleri yapıştırarak veya kalemlerle, boya malzemeleriyle çizerek uçurtmalara ip yapabilirler.
  2. “İz Bırakma Oyunu”
Öğrenciler, yoğurma malzemelerini bir yüzey üzerine yaydıktan sonra çeşitli nesneleri basarak farklı doku etkileri elde edebilirler.
  2. “Dokuların Dansı”
Parmak boyayı yüzeye yaydıktan sonra eski tarakları çeşitli yönlerde hareket ettirerek kazıma yaparlar. İsterlerse başka bir kâğıdı, oluşan dokunun üzerine kapatıp kaldırarak baskısını alabilirler. Aynı işlemi tarak yerine parmaklarıyla da yapabilirler. Ayrıca parmak boyayı yüzeye yaydıktan sonra parmaklarını sürekli olarak bastırıp kaldırarak boya toplanmalarından ve oluşan izlerden ilginç doku etkileri ortaya çıkarabilirler.
  2. “Paylaşılan Dokular”
Belirgin dokulu kumaş parçaları, eski danteller, örgü bezler ve kabartma muşamba örtüler, damarları belirgin yapraklar gibi çeşitli dokulara sahip objeler sınıfa getirilir. Öğrencilerin bu objeleri birbirleri ile paylaşmaları sağlanır. Daha sonra, seçilen objeler boya malzemeleri ile renklendirilerek baskı çalışmaları yaptırılabilir.
  3, 4. “ Renkli Kağıtlarla Oyun”
Öğrenciler çeşitli renkli kâğıtları, geometrik şekiller hâlinde kâğıt makasıyla (ucu küt makas) büyüklü küçüklü keserek, bir yüzey üzerinde diledikleri biçimde düzenleyerek yapıştırırlar. İstedikleri yerlere, geometrik biçimler kazandırdıkları nesneleri boyayıp karton baskı, sebze baskısı vb. yaparak çalışmayı tamamlayabilirler.
  3, 4. “ Misafircilik”
Öğrenciler, geometrik biçimlere sahip çeşitli düğmeleri vb. nesneleri kullanarak yüzey üzerinde diledikleri gibi düzenleme yaparlar. Çeşitli renk ve kalınlıklarda iplikleri geometrik nesneler arasında dolaştırarak “misafircilik” oynayabilirler.
  3, 4, 6, 7, 8. “Hayalimdeki Yer”
Öğrenciler gruplara ayrılır. Hayallerindeki oyun bahçesi ya da herhangi bir mekânı oluşturmak üzere hazırlık yaparlar. Bu çalışma için çeşitli kutular ve karton rulolardan (kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı rulosu, alüminyum folyo ve streç film ruloları gibi) yararlanabilirler. Büyük bir fon kartonu üzerine büyüklü küçüklü, uzunlu kısalı karton kutularla binalar oluştururlar. Binaları yapıştırmadan önce isterlerse pencere, kapı vb. unsurları oyarak çıkartırlar. Hazırladıkları bu binaların üzerine ya da etrafına karton rulolardan yaptıkları tüp geçitler, çocuk parkı oyuncakları, kaydıraklar, tüneller, taşıma araçları vb. nesneleri yapıştırarak yerleştirirler. Artık iplerle, rafyalarla yollar yapabilir; kalan boşlukları, çalışmada kullanmak istedikleri diğer objeler ve figürlerin renkli resimlerini yaparak tamamlayabilirler.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Yaşadığı çevrenin düzenlenmesine ilişkin olumlu ve olumsuz örnekler verir.
2. Beğendiği sanat eserleri veya kendi çalışmalarıyla bulunduğu ortamları güzelleştirir.
3. Çevresindeki kirliliği ve düzensizliği onaylamadığını görsel sanatlar yoluyla ifade eder.
4. Güzel bir çevrede yaşamanın önemini kavrar.
5. Eserde gördüğü unsurları görsel açıdan değerlendirir.
6. Gösterilen eserde beğendiği ve beğenmediği unsurları nedenleri ile ifade eder.
7. Gösterilen eserden yola çıkarak duygularını, düşüncelerini, hayallerini ve izlenimlerini ifade eden görsel tasarımlar yapar.

  1. “Eşyalarımı Düzenliyorum”
Öğrencilerden, kendi eşyalarını sıralarının üzerinde rastgele yerleştirmeleri, daha sonra bunun sonucunda meydana gelen
düzensizliğe karşı duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri istenir. Ardından, öğrenciler eşyalarını yeniden düzenlerler ve görüşleri alınır.
  1, 2, 3, 4. “Çevremizi Temiz Tutalım”
Kart, broşür, fotoğraf vb. görsel materyallerden de yararlanılarak “güzel veya kirli çevre” örneklendirilir. “Nasıl bir çevre güzeldir?” konulu tartışma ile öğrencilerin fikir alışverişinde bulunmaları sağlanır. Çevrelerinde kirli ve temiz buldukları yerleri ve bunun nedenini söylemeleri sağlanır. Öğrencilerden, “kirli-temiz çevre”, “düzenli-düzensiz çevre, okul, sınıf” konulu görsel tasarımlar yapmaları istenebilir. Öğrenciler, yaptıkları bu çalışmalar ve edindikleri sanat eserleri ile yaşadıkları mekânı güzelleştirirler.
  5, 6. “Anne ve Çocuk”
Sınıfa, Neşet Günal'ın “Anne ve Çocuk” isimli tablosunun röprodüksiyonu getirilir. Eser, öğrencilerin görebileceği bir yere
asılır. Çeşitli sorular sorularak öğrencilerin eserdeki obje ve figürlerin özelliklerini söylemeleri sağlanır. Ardından, eserde
kullanılan beğendikleri veya beğenmedikleri nesne ve figürleri, renkleri söylemeleri; bunların neden hoşlarına gittiğini veya gitmediğini açıklamaları ve esere isim vermeleri istenir. Daha sonra eseri içselleştirerek “Ben olsaydım…” ile başlayan cümleler kurmaları sağlanır. Edindikleri izlenimlerden yola çıkarak görsel sanat çalışmaları yaptırılabilir.


MÜZE BİLİNCİ

1. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî yapı, anıt vb. yerlerin kurallarına uygun davranır.
2. Müzedeki ve sanat galerilerindeki eserlerin, ören yerlerinin, tarihî yapıların, anıtların vb. önemini kavrar.
3. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. ile ilgili görsel tasarımlar yapar.
4. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.

1, 2. “Müzemize Hoş Geldiniz!”
Öğrencilerden en sevdikleri eşyaları sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen eşyaların kime ait olduğu, ne zaman alındığı, hangi malzemeden yapıldığı hakkında notlar yazılarak sıraların üstüne yerleştirilir. Öğrenciler arasında müze ziyaretçileri ve görevlileri olarak iş bölümü yapılır. Eserlere dokunmamak, sessizlik gibi müzede uyulması gereken kurallar hatırlatılarak bir müze ziyareti canlandırılabilir.
  1, 2, 3.“Müzemize Davetlisiniz”
Öğrencilere, oluşturulan müze ile ilgili, baskı ve kolaj tekniklerini kullanabilecekleri bir posta kartı veya davetiye hazırlatılabilir.

    4. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Renklerin ışığa göre değiştiğini fark eder.
3. Bir rengin değerlerini kullanarak resim yapar.
4. Renklerin duygu ve düşüncelerle ilişkisini tartışır.
5. Doğal ve yapay (üretilmiş) nesneleri ayırt eder.
6. Çevresindeki benzer biçimlere örnekler verir.
7. Çevresindeki biçim zıtlıklarının neler olabileceğini tartışır.
8. Çevresindeki örneklerden yola çıkarak merkezî ve simetrik dengeyi fark eder.
9. İki ve üç boyutlu çalışmalarında çizgileri kullanmaktan haz alır.
10. Üç boyutlu basit geometrik biçimlerle inşa yapar.
11. Nesnelerin farklı bakış açılarıyla görülebileceğini fark eder.
12. Görsel çalışmalarında doğal ve yapay nesnelerden yararlanabileceğinin farkına varır.
13. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
14. Çalışmalarını sergilemekten ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaları izlemekten zevk alır.
 
2, 3, 14. “Renklerle Oynuyorum”
Öğrencilerden bir renk seçmeleri istenir. Seçtikleri rengi neden tercih ettikleri hakkında konuşmaları istenir. Öğrenciler, tercih ettikleri boya malzemelerine göre seçtikleri rengi, farklı kaplarda önce beyazla, sonra siyahla ayrı ayrı karıştırarak ya da sulandırarak resim yaparlar. Bu çalışmayla bir rengin değerlerini elde etmiş olurlar. Çalışmalar bittiğinde, sınıf panosuna yapmış oldukları resimler asılabilir.
  5, 12, 13. “Deniz Altında Yaşam”
Öğrencilerden, deniz altını hayal etmeleri ve orada neler olabileceği konusunda konuşmaları istenir. Daha sonra doğaya çıkılarak değişik çakıl taşları, midye kabukları, ağaç kabuğu, bahçe toprağı, çeşitli yapraklar, ince ağaç dalları vb. toplanır. Toplanan malzemeler, deniz altını canlandıracak düzende resim kâğıdına yapıştırılır. Öğrenciler,
deniz altında yaşadığını düşündükleri canlılara ait resimleri dergilerden keserler ve kâğıt üzerinde diledikleri yerlere yapıştırırlar. Ardından, boş kalan alanları sulu boyayla boyayarak resmi tamamlarlar.
  7. “Yuvarlak - Köşeli Oyun”
Öğretmen, öğrencilerden çevrelerinde bulunan yuvarlak ve köşeli biçimlerden örnekler vermelerini ister. “Örneğin, meyveler yuvarlak hatlı, sıralar köşelidir. Kitap, defter köşeli, şapkalar yuvarlaktır.” gibi örneklerle biçim zıtlıklarının, temel düzeyde, farkına varmalarını sağlar.
  8. “Motiflerimi Oluşturuyorum”
Çevredeki merkezi dengeye sahip örnekler incelenir. Sonra renkli bir kâğıt üçgen oluşturacak şekilde, bir köşesi çaprazındaki köşe ile üst üste getirilerek katlanır. Katlama işlemi birkaç kez tekrarlanır. Katlamalar sonucu oluşan son üçgenin ortasından, kenarlarından değişik minik biçimler kesip çıkartılır. Kâğıt kat yerlerinden açıldığında, merkezden
dışarıya doğru dağılan disiplinli tekrarlar görülecektir.
  8.“ Birdi İki Oldu!”
Öğrenciler, resim kâğıtlarını ortadan ikiye katlayıp açarlar. Kâğıdın bir tarafına fırça yardımıyla tercih edilen renklerde guaj boya, sulu boya veya tutkallı boya ile damlatarak, fırça ile serbest lekeler, biçimler oluşturarak bir çalışma yaparlar. Daha sonra, kâğıdın diğer tarafı üzerine kapatılıp iyice bastırıldıktan sonra tekrar açılır. Bu yolla, renklerin tesadüfî dağılımlarından da faydalanılarak çift yönlü ilginç görüntüler elde edilir. Böylece, öğrencilerin kompozisyonlarında simetrik dengeyi hissetmeleri sağlanır.
  8. “Çelenk Yapıyorum”
Öğretmen, bir masanın etrafına yerleştirilmiş sandalyelerden oluşan görüntünün, mendil kapmaca oyunundaki düzenin vb. merkezî dengeye örnek olabileceğini söyleyerek öğrencilerden konuyla ilgili başka örnekler vermelerini ister. Merkezî dengenin temel düzeyde anlaşılması sağlanır. Ardından, ince bir telle büyük bir yuvarlak oluşturulur. Daha sonra renkli krepon kâğıtlarını bükerek, katlayarak, kırıştırarak, toplar hâline getirerek çiçekler yapılır. Bu çiçekler tel yuvarlağa tutturularak çelenk meydana getirilir.
  9. “Heykel”
Ömer Uluç'un spiral borularla çalıştığı üç boyutlu eserlerinden örnekler gösterilebilir. Öğrenciler, renkli spiral borular, renkli plastik kablolar vb. malzemeleri kullanarak üç boyutlu çalışmalar yaparlar.
  9. “Kâğıt Çubuklarla Heykel Yapıyorum”
Kullanılmış defter ve gazete kâğıtlarını ince sopalara dolayarak kâğıt çubuklar elde edilir ve çekilerek içerideki sopa çıkartılır. Bantlanarak rulonun açılması engellenir. Aynı işlem sürekli tekrarlanarak çok sayıda kâğıt çubuk elde edilir. İhtiyaca göre bu çubuklar uzunlu kısalı olabilir. Çubuklar yatay, dikey, eğik yönlerde koli bandıyla birbirine eklenerek heykel çalışması yapılır. Bu heykel, serbest biçimlendirmeyle ya da bir nesneye benzetme amacıyla yapılabilir. Sonuç, çizgisel etkiye sahip bir heykel olacaktır. Bu yöntemle büyük boyutlu heykeller de inşa edilebilir.
10, 11, 12, 13. “Tek Tek Çıkarak”
Öğrenciler, çalışmayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla geometrik etkisi olan hazır biçimlerden birim motif olarak yararlanabilirler. Örneğin, karton kutulardan oluşan birim motifleri kullanarak üç boyutlu düzende tekrarlamalarla
inşa çalışmaları yapabilirler. Bu birimleri çalışma öncesinde renklendirebilirler. Plastik bardakları kullanarak da modüler inşa çalışması yapabilirler. Örneğin, plastik bardakları içeriden dışarıya doğru mandallarla tutturarak küre oluşturacak
şekilde birleştirebilirler.
  12. “Çağrışım'
Genel hatlarıyla somut bir objeyi çağrıştıran bir taş bulunur. Çakıl taşları bu iş için en uygun taşlar olabilir. Bu taşın üzerine beyaz guaj boya ile astar çekilir. Taşın çağrışım yaptığı obje veya figür, taş üzerine kurşunkalemle çizilerek istenen renklerde boyanır. Çizilen biçimlerin belirgin olması için, ince fırça yardımıyla siyah veya uygun görülen bir renkte kontur kullanılabilir. Gerek görülürse çeşitli malzemeler yapıştırılarak ilaveler yapılabilir.
  13, 14. “Atatürk Takvimi”
Öğrencilerden, Atatürk fotoğrafları ve renkli fon kartonları getirmeleri istenir. Grup çalışması yapılacağı için, her grubun birer fon kartonu getirmesi yeterlidir. Fotoğrafların boyutlarına ve yerleştirme düzenine göre, bir kartondan iki takvim yaprağı oluşturulabilir. Buna göre öğrenciler altışar kişilik gruplara ayrılabilir. Kartonlar eşit büyüklükteki yapraklar hâline getirildikten sonra fotoğrafları ve boyalar kullanılarak resim tamamlama, kolaj gibi yöntemlerle karton üzerine düzenleme yapılır. Ay ve gün çizelgeleri bilgisayarda hazırlanarak ya da başka bir takvimden fotokopi yoluyla çoğaltılarak öğrencilere dağıtılır. Öğrenciler çizelgeyi takvim sayfasında önceden tasarlamış oldukları yere yapıştırırlar. Kalan boşlukları diledikleri malzemeyle süslemeler yaparak tamamlayabilirler. Takvim tamamlandıktan sonra sayfalar üst üste yerleştirilip delgeçle delinir. Kurdele, renkli ip, renkli tel vb. takılıp birleştirilerek bütün takvimler sınıfın kullanışlı bir yere asılır. Öğrenciler istediği takdirde, hediye edilerek okul koridoru, öğretmenler odası, idareci odaları, kardeş sınıflar vb. yerlere asılabilir.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ
 

1. İki ve üç boyutlu görsel sanat eserlerini ayırt eder.
2. Üç boyutlu eserlere farklı yönlerden bakıldığında, değişik görünümleri olduğunu fark eder.
3. Yaşamdaki her varlığın kendine özgü bir güzelliği olduğunu kabul eder.
4. Bulunduğu yöreye ait bir el sanatı ürününü ifade, biçim, renk, özgünlük bakımından inceler.
5. Yöresel el sanatları ürünlerinin hangi açıdan önemli olduğunu tespit eder.
6. Bulunduğu yöreye ait bir el sanatı ürününden yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Resim ile fotoğraf arasındaki farkı bilir.

1, 2. “ Üçüncü Boyut”
Öğrencilerden, öncelikle çevrelerindeki eşyaları incelemeleri istenir ve bu yolla üç boyutluluğu fark etmeleri sağlanır. Daha sonra kuş, balık, çiçek, kurbağa, gemi vb. figür ve nesnelerin resimleri çizilir ve renklendirilir. Öğrenciler, resmini yaptıkları nesneleri, kâğıt katlama (origami) tekniği ile veya yoğurma malzemeleri (kil, alçı, oyun hamuru vb.) kullanarak üç boyutlu hâle getirirler.
  3. “Sürpriz”
Öğretmen, öğrencilere sevip sevmedikleri canlıların neler olduğunu sorar. Öğrencilerin genelinin hoşlanmadığını düşündüğü bir hayvanın, örneğin yılandan bir kesit, çocuklara yılan olduğunu hissettirmeyecek şekilde, renkli fotokopiyle büyüterek sınıfa getirir. Aynı işlem salyangoz kabuğunun kesiti vb. için de gerçekleştirilebilir. Bu görüntüler, çeşitli bilim-teknik dergilerinden ya da İnternet ortamından sağlanabilir. Öğretmen sınıfa elindeki kesiti göstererek “Bundan hoşlandınız mı?Sizce bu görüntüdeki renkler, çizgiler, biçimler güzel mi?” gibi sorular yöneltilerek öğrencilerin her canlının kendine özgü bir güzelliği olabileceği fikrine ulaşmaları sağlanır.
  4, 5, 6. “Motiflerin Dili”
Öğrenciler halı, kilim, yazma, takı, seramik vb. yöresel ürünlerin motif, renk, biçimlerini inceledikten sonra kendi özgün motiflerini oluştururlar. Baskı tekniklerini ya da çizim tekniklerini kullanarak düzenlemeler yapabilirler.

MÜZE BİLİNCİ

1.Yakın veya uzak çevresinde bulunan ören yeri, tarihî eser, anıt gibi yerlerin özelliği hakkında ön bilgi edinir.
2. Müzelerin içerdiği eserlere göre Resim- Heykel Müzesi, Arkeoloji Müzesi, Etnografya Müzesi ve Bilim Müzesi gibi sınıflandırıldığını fark eder.
3. Ören yeri, tarihî eser, anıtlar ve müzelerden yola çıkarak iki veya üç boyutlu görsel tasarımlar yapar.
4. Orijinal eser ile röprodüksiyon arasındaki farkı bilir.
5. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
 
1, 3. “Takvim”
Bu çalışmada her bir yaprağında bir ayın yer aldığı on iki yapraklı bir takvim yapılacaktır. Sınıf mevcuduna göre ikişer, üçer kişilik on iki tane grup oluşturulur. Ardından öğrenciler yıl içerisinden doğum günlerine ya da sevdikleri mevsime ait bir ay seçerler. Her öğrenci yakın çevresindeki bir müzeden beğendiği bir eserin renkli fotoğrafını temin eder. Hata yapma ihtimaline karşı fotokopi ile çoğaltma yapılabilir. Öğrenci bu fotoğrafı kullanarak “bir parçası yırtılmış fotoğrafı tamamlama” çalışması yapabilir, birden fazla fotoğrafı bir araya getirip kolaj yapabilir veya fotoğraftaki eserin resmini çizip boyayarak bir takvim yaprağı oluşturabilir. Ardından çalışmalarını bir karton üzerine yapıştırır. Bu çalışmalarda her öğrenci seramik, resim, heykel, mozaik gibi ayrı alanlara ait eserler üzerinde yoğunlaşabilir. Her öğrenci görsel tasarım yaparak oluşturduğu takvim yaprağının altına seçtiği ayın günlerden oluşan çizelgesini kesip yapıştırır ya da kendisi oluşturur. Ortaya çıkarılan bütün aylar birleştirilerek on iki yapraklı bir sınıf takvimi meydana getirilir.
  2. “Koleksiyon”
Öğrenciler, sevdikleri nesneleri biriktirirler. Sonra bu nesneleri sınıflandırarak koleksiyon yapmaya yönlendirilirler. Müzelerin de sundukları eserlere göre sınıflandırıldığını, yaptıkları bu çalışmayla ilişkilendirerek kavrayabilirler.
2. “Etnografya Müzesi Kuruyoruz”
Öğrencilerin, yakın çevrede var ise bir etnografya müzesine götürülür, yok ise sanal ortamda etnografya müzesi ziyareti yapmaları ve müze özellikleri hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanır. Daha sonra öğrencilerden ninelerine, dedelerine, yaşlı komşularına, çocukluk ve gençlik yıllarındaki oyuncaklar, kıyafetler ve kullandıkları eşyaların neler olduğunu ve bu eşyaların özelliklerini sormaları istenir. Ardından, büyüklerinden yardım alarak daha sonra iade etmek üzere bulabildikleri eskiden kullanılmış bez bebekler, gaz lambaları, yazmalar, yazma oyaları, yöresel kıyafetler, yöresel dokumalar, danteller, bakır kaplar, para kesesi, kumaş mendil vb. eşyaları sınıfa getirirler. Getirilen eşyalar kayıt altına alınarak numaralandırılır, eşyanın adı ve mümkünse kaç yıl öncesine ait olduğunun vb. yazıldığı etiketlerle sınıfın ya da okulun bir köşesinde müze ortamı hazırlanır.
  2, 3. “Bil Bakalım”
Öğrencilerden, ders öncesi müze çeşitleri hakkında küçük bir araştırma yaparak gelmeleri istenir. Kurulacak olan müze çeşidinin sayısına göre öğrenciler gruplara ayrılır. Müze çeşitlerinin adları ayrı kâğıtlara yazılarak kura çekilir. Öğretmen, çektikleri kurada çıkan müze çeşidinin adını grup dışından hiç kimseye söylememelerini ister. Öğrenciler, yaptıkları araştırmalardan yararlanarak kuracakları müzenin özelliklerini listelerler. Grup sözcülerinden biri belirledikleri özelliklerden bir tanesini söyler. Sınıf, bu özelliğin hangi müze çeşidine ait olduğunu bilmeye çalışır. Bilemezlerse, grup sözcüsü, ikinci özelliği söyler. Oyun, müze çeşidi bulununcaya kadar bu şekilde devam eder. Daha sonra diğer gruplara sıra gelir. Etkinliğin ardından gruplar, konu ile ilgili görsel çalışmalar yapabilirler.
  4. “Karşılaştırma”
Öğrenciler, herhangi bir resim müzesinde eserin orijinali ile müzeyi tanıtıcı katalogdan kıyaslama yapabilirler.

   6. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Nokta ve çizgi etkisini üç boyutlu çalışmalarında kullanır.
2. Sanatçıların, mekânı belirtmek için ışık ve gölgeyi nasıl kullandığını tartışır.
3. Kompozisyonlarında üç boyutluluk etkisi yaratmada ışık ve gölgeyi kullanır.
4. Sanat eserlerindeki denge unsurunu tartışır.
5. Duygu ve ruh hâllerini yansıtmada renklerin etkili olduğunu fark eder.
6. İki ve üç boyutlu çalışmalarında benzerlik, zıtlık ve tekrarları kullanır.
7. Her rengin bir leke değeri olduğunu fark ederek renklerin açık-orta-koyu değerleri ile kompozisyonlar yapar.
8. Çalışmalarında diğer alanların müzik, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi ürünlerinden esinlenir.
9. Çalışmalarını sergilemekten ve başkalarının sergilediği çalışmaları izlemekten mutluluk duyar.

1. “Uzay Merdiveni”
Çöp şiş veya kürdanlar, renkli oyun hamurlarından yapılan küçük toplara batırılarak eklenir. Öğrenciler, isteğe göre çöp şiş veya kürdanları uzunlu kısalı kırarak ve farklı yönlerde kullanarak grupla inşa çalışması yapabilirler. Zemin olarak çöp şişleri batırma kolaylığından dolayı köpük (strafor) pano kullanılması uygundur.
  3. “Etüt Çalışması”
Öğrencilerden, okul bahçesi ve yakın çevreden topladıkları doğal (bitki, ağaç kabuğu, ot vb.) ve yapay (naylon parçaları, karton kutular, şişeler vb.) malzemeleri sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen malzemelerden seçtikleri bir tanesi kâğıt üzerine kurşun kalemle ayrıntılı olarak betimlenir. Çalışmalarda ışıklı-gölgeli bölümler, sık ve seyrek çizgilerle lekelerle hissettirilmeye çalışılır. Benzer çalışmalar renkli olarak da yaptırılabilir.
  5. “Mutluluk, Korku, Hüzün, Hastalık”
Öğrencilere, renklerin psikolojik etkilerini kavratma amaçlı araştırma görevi verilir. Önceki hafta öğrencilerden, derse sevdikleri rengi ve bu rengin en çok nerelerde kullanıldığını düşünerek gelmeleri istenir. Ardından, renklerin psikolojik anlamlarına, tartışarak ulaşmaları sağlanır. Öğrenciler, renklerin psikolojik anlamlarını göz önünde bulundurarak görsel tasarımlar yapabilirler.
  5.“Yıldızlı Gece”
Van Gogh un “Yıldızlı Gece” tablosu incelenerek kullanılan renklerle duygu ve ruh hâlleri arasında ilişki kurulabilir.
  7. “Bir Rengin Hikâyesi”
Öğretmen, sınıfa renkli bir röprodüksiyon ve siyah beyaz fotokopisini getirir. Röprodüksiyonda belirlenen renkleri siyah beyaz fotokopide siyah, gri ve beyaz (açık-orta-koyu) olarak görürler. Böylece, örneğin tam değerindeki morun koyu leke değerine, sarının ise açık leke değerine sahip olduğunu göreceklerdir. Daha sonra, her rengin kendi içerisinde de farklı leke değerlerine sahip olabileceğini “lavi” çalışması ile kavrayabilirler.
  8. “Gülpembe”
Barış Manço'nun şarkıları sınıfça söylenir. Öğrenciler seçtikleri Barış Manço şarkılarından birini görsel biçimlendirme yolu ile ifade ederler.

GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. “Sanat eseri” ve “endüstri ürünü” arasındaki farkı söyler.
2. Ulusal kültür mirasımızdan örnekler verir.
3. Ulusların tanınmasında güzel sanatların önemini tartışır.
4. Ulusal kültürü yansıtan ve tanıtan görsel çalışmalar yapar.
5. Gösterilen sanat eserinde anlatılan ve anlatılması mümkün olan fikirler ve duyguları tahmin eder.
6. Gösterilen sanat eserlerinden edindiği izlenimlerden yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Sanattaki niteliği insan eli ve duyarlığının belirlediğini fark eder.
8. Doğadaki güzellik ile sanattaki güzelliği karşılaştırır.

2. “Suda Yüzen Renkler”
Öğrenciler, geleneksel sanatlarımızdan “ebru sanatı ve sanatçıları” hakkında bilgi edinir. Sınıfa getirilen ebru çalışmaları incelenir. Daha sonra bir leğen içerisine doldurulan su, tuz atılarak yoğunlaştırılır. Ayrı bardaklarda birkaç damla kokusuz terebentinle ezilerek sıvı hâle getirilen değişik renklerdeki yağlı boyalar, fırçalar yardımıyla su üzerine damlatılır. Su yüzeyinde renk karışımlarının oluştuğu görülecektir. Su yüzeyinde oluşan görüntünün üzerine resim kâğıtları kapatılıp kaldırılarak baskısı alınır. Bu işlem, yüzeyde değişik dağılımlar oluşturularak tekrarlanabilir. Kirlenen su yüzeyi gazete kâğıtlarına emdirilerek temizlendikten sonra yeni çalışmalar yapılabilir.
  2,4. “Güzel Ülkem”
Öğrencilerden, dersten bir hafta önce sınıfa, ülkemizin tarihî güzelliklerini tanıtan ve açıklayan yazılar, kartlar, broşürler vb. malzemeler getirmeleri istenir. Getirilen malzemeler, daha sonra öğretmen rehberliğinde, büyük bir mukavvaya, kartona ya da sınıf-okul panosuna estetik kaygı gözeterek ve sanatsal düzenleme ilkelerine göre yerleştirilebilir.
  2,6. “Şeffaf Renkler”
Öğrenciler, geleneksel vitray ve cam boyama sanatlarımız hakkında bilgi edinirler. Sınıfa getirilen röprodüksiyonlar incelenir. Daha sonra, kalın tablalı uçla (tercihen beş no.lu) ya da kalın keçe uçlu kalemle resim kâğıdı üstüne bağlantılı çizgilerle detaysız bir kompozisyon çizerler. Kâğıdın beyaz kısımları kesilerek çıkartılır. Çizgilerden ibaret kalan iskeletin arkasından renkli jelâtin kâğıtları yapıştırılarak çalışma tamamlanır. Ortaya çıkan çalışmalar pencerelere yapıştırıldığında ışığı geçiren renkli görüntüler ortaya çıkar.
  2, 4, 5, 7. “Ulusal Kültür Ürünlerimiz”
Minyatür, Hat Sanatı, Çini, Seramik, Halı-Kilim, Yazmacılık vb. ulusal kültür eserlerimizden yola çıkarak görsel tasarımlar yapılabilir.


MÜZE BİLİNCİ

1. Müzedeki eserlerle, bu eserlerin ait oldukları dönemlerdeki sanat anlayışı arasında ilişki kurar.
2. Değişik kültürlere saygı duyar.
3. Eserler aracılığıyla Anadolu uygarlıklarını tanır.
4. Görsel tasarımlarında Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden yararlanır.
5. Müzedeki eserlerden yola çıkarak çeşitli görsel tasarımlar yapmanın kendi kültür birikimine katkısını tartışır.
6. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
 
 1.“Bu Eser Hangi Kültüre Ait?”
Müze ziyareti sonrası sınıfta çeşitli kültürlere ait eserlerin fotoğrafları gösterilir ve öğrencilerden eserlerin ait olduğu kültürleri tahmin etmeleri istenir. Örneğin, Lidyalılara ait sikke, Hititlere ait “Güneş Kursu” gibi belirgin özellikleri olan eserler gösterilebilir.
  3, 4, 5. “Anadolu”
Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden (İkiz İdol, Güneş Kursu vb.) yararlanarak yoğurma malzemeleri (kil, oyun hamuru vb.) ile üç boyutlu veya bir yüzey üzerine çizip renklendirerek iki boyutlu çalışmalar yapabilirler.
  4, 5. “Sikke Basıyorum”
Öğrencilerin, müzelerden ya da fotoğraflardan çeşitli sikke örnekleri görmeleri ve konu hakkında genel bilgi edinmeleri sağlanır. Gördükleri örneklerden esinlenerek ya da tamamen özgün biçimlendirme yöntemleri ile tasarladıkları sikkeleri, yoğurma maddelerinden yaptıkları paralar üzerine baskılar yaparak oluşturmaları istenir.
  5. “Maske Yapıyorum”
Öğrenciler, Afrika yerlilerine, Kızılderililere, Japon kültürüne vb. ait maske örneklerinin fotoğraflarına ulaşarak maskelerin ne amaçla kullanıldığı, ait olduğu kültürle ilgili özellikleri vb. konularda bir araştırma yaparlar. 2,5 litrelik meşrubat şişesi, bir naylonla kaplandıktan sonra kâğıt hamuru yoğrulur. Naylon kaplı şişenin bir yarısı yüz yuvarlağı oluşturacak şekilde yarım santimetre kalınlığında parmakla yayılarak kaplanır. Bir bardak içerisindeki suya batırılan parmak, yayılan zemin üzerinde gezdirilerek kaynaştırma ve düzeltmeler yapılır. Hamurla yüz unsurları oluşturulduktan sonra, ilgili yerlere tutkal sürülerek eklenir. Daha sonra suluboya, tutkallı boya, guaj boya ya da akrilik gibi akışkan boyalarla renklendirme yapılır. Yaşken kıvrılmaları engellemek için, maskeler on gün sonra şişeden çıkarılır. Yaptıkları maskelerle canlandırma yapabilirler.

   8. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Şiir, öykü, masal, efsane, mitoloji, karikatür gibi çeşitli alanların ürünleri ile ilişki kurarak görsel biçimlendirme çalışmaları yapar.
2. Görsel çalışmalarında ton derecelendirmeleri ile derinlik etkisi oluşturur.
3. Sanatsal düzenleme ilkelerinden yararlanarak özgün kompozisyonlar oluşturur.
4. Coğrafi ve kültürel etkenlerin renk seçimindeki belirleyici rolünü tartışır.
5. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
6. Çizgilerin kişiye özgü olduğunu kavrar.
7. Yaptığı çalışmaları sergilemekten ve çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır. 

1,5. 'Karikatür Çiziyoruz”
Ünlü Türk karikatürcülerinin eserlerinden ve dünyanın önemli karikatür yarışmalarından; “Sedat Simavi Karikatür Yarışması”, “Uluslararası Akşehir Nasrettin Hoca Karikatür Yarışması” gibi yarışmalardan seçkin örnekler gösterilir. Öğrencilerin istedikleri bir konuda karikatür çizmeleri sağlanır.
  3. “Atatürk'ün Bilime ve Sanata Verdiği Önem”
Öğrencilerden, görsel biçimlendirme ögelerini kullanarak Atatürk'ün sanata ve bilime verdiği önemi anlatan özdeyişlerinden birini içeren tasarım hazırlamaları istenir.
  3. “Aynısından Neler Oldu?”
Öğrenciler, ritim, ahenk, derecelenme, denge, birlik vb. tasarım ilkelerini kullanarak birim motif tekrarlarıyla oluşturacakları iki ve üç boyutlu çalışmalar yapabilirler. Örneğin, telleri çıkarılmış ahşap mandallardan oluşan birimleri ahşap tutkalıyla birbirine yapıştırarak, çöp şişleri köpük (strafor) parçalarıyla birbirine bağlayarak, kilden para motifleriyle seramik kaplar oluşturarak vb. üç boyutlu modüler çalışmalar oluşturabilirler. Renkli ataçları şerit kartonlara geçirerek,kartonlardan oluşturdukları birimleri tekrar ederek vb. üç boyutlu çalışmalar yapabilirler.
  6. “Desen”
Desen çalışmalarında gönüllü bir öğrenci sınıfa model olur. Sınıf düzeninin “U” biçiminde olması idealdir. Öğretmen, çalışma öncesinde modelden ölçü almayı gösterir. Kara kalemle kâğıda kabaca yerleştirilen figür, daha sonra detaylandırılarak desen çalışması tamamlanır.

 GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Sanatın kendine özgü evrensel bir dili olduğunu kabul eder.
2. Farklı sanat akımları hakkında bilgi edinir.
3. Farklı ifade biçimlerinin sanatın dallarını oluşturduğunu fark eder.
4. Duygu ve düşüncelerini görsel sanatların farklı dalları ile ifade edebileceğini bilir.
5. Karşılaştığı evrensel ve ulusal sanat eserlerinin sanatçılarının yaşam öykülerini öğrenmeye
istek duyar.
6. Gösterilen sanat eserindeki görsel biçimlendirme öğelerinin sanatsal düzenleme ilkelerine göre nasıl düzenlendiğini açıklar.
7. Sanat eserlerindeki konu çeşitliliğini sorgular.
8. Görsel sanat eserinin oluşmasında, dönemin düşünce ve inanç sistemlerinin, coğrafi özelliklerinin ve çeşitli olayların etkisini tartışır.
9. Sanatın kültürü aktarma yollarından biri olduğuna ilişkin örnekler verir.
10. Teknolojik gelişmelerin görsel sanatlara etkisini açıklar.
11. Duygularını, düşüncelerini ve izlenimlerini yansıtan görsel tasarımlar yapar.
12. Gördüğü sanat eseri hakkında estetik bir yargıya varır.

 1, 2, 3, 4, 6. “Eser Analizi”
Vincent Van Gogh, Toulouse Lautrec, Frida Kahlo, Fikret Mualla, Cihat Burak gibi yaşamlarını eserlerine yansıtan sanatçılara ait eserlerden örnekler sınıfa getirilir. Öğrencilerden, eserlerden nasıl etkilendiklerini (fırça vuruşları, ele aldıkları konular, renkler, duygular vb.) önce sözel olarak, sonra görsel çalışmalarla (resim, heykel vb.) ifade etmeleri istenebilir.
  9. “Minyatür”
Dönemin savaş sahnelerini, eğlence hayatını, yaşantısını anlatan bir minyatür incelemesi yaptırılabilir. Öğrencilere, “Burada neler görüyorsunuz, insanlar neler yapmakta, en çok dikkatinizi çeken unsurlar nelerdir, kıyafetler nasıl, mekân nasıl düzenlenmiş?” gibi sorular yöneltilebilir.
  10, 11. “Şehir Projesi”Öğretmen, gruplara ayrılan öğrencilere yaşadıkları şehirle ilgili kaygıları, beklentileri, sevdikleri yerler vb. hakkında sorular sorar. Hayallerindeki şehrin tasarımını ahşap materyaller, karton kutular, boya malzemeleri vb. kullanarak yapmaları istenir. Daha sonra oluşturdukları şehrin özelliklerini ortaya koyarak tanıtımını yaparlar ve bu özelliklerden yola çıkarak kent sembolü oluştururlar.

MÜZE BİLİNCİ

1. Türk müzeciliğinin kurulmasında öncülük eden kişileri araştırarak bilgi edinir.
2. Seçtiği herhangi bir eserin müzeye ulaşma sürecini araştırır.
3. İnternet üzerinden bir müze ziyareti yapar.
4. İnternet üzerinden araştırdığı müzeye yönelik tanıtıcı görsel çalışmalar yapar.
5. Kültürel mirasa sahip çıkmanın önemini pekiştirmede bilişim teknolojilerinden yararlanır.
6. Müzedeki eserler, tarihî yapılar, anıtlar vb.'den yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
8. Tarih, kültür ve görsel sanatlar arasındaki ilişkinin farkına varır.

1. “Osman Hamdi Bey”
Türk müzeciliği ve Osman Hamdi Bey ile ilgili dokümanlar, görsel materyaller toplanıp sınıf ortamında tartışılarak yorumlanabilir.
  4, 6. “Müzelerimizi Tanıtıyoruz”
Müze çeşitlerinden (sanat, tarih, arkeoloji, etnografya, bilim, teknoloji, basın, açık hava müzeleri ve askerî müzeler) herhangi biri tercih edilerek müzenin içeriğine ilişkin kurumsal kimlik çalışması (amblem, zarf, başlıklı kâğıt) yapılabilir.
  3,4,5,6. “Sanal Ortamda Müzeyi Tanıyorum”
Sanal ortamın imkânlarından yararlanarak yerli veya yabancı bir müze ziyaret edilir. Bu müze ile ilgili dikkat çekici eserlere vb. ait özellikleri içeren dokümanların çıktısı alınarak karton ya da öğrencilerin seçecekleri bir yüzey üzerine müzeyi tanıtıcı bir afiş tasarlanabilir.
  6,7. “Tarihi Sanat Eserleri Bize Neler Söylüyor?”
Öğrenciler, müzelerde yer alan eserlerden istediği birini seçerek “Eser ne zaman yapılmıştır? Hangi uygarlığa aittir? Hangi amaçla yapılmıştır? Günümüzde hangi açıdan önemini sürdürmektedir? Nerede bulunmuş, müzeye nasıl ulaştırılmıştır?” gibi soruların yanıtına ulaştıktan sonra eserin taşıdığı sembolleri, yapıldığı döneme ve ait olduğu uygarlıkla ilgili bilgi ve ipuçları taşıyıp taşımadığını, varsa eserle ilgili sembollerin hikâye ya da efsanelerini bulmaya çalışırlar. İnceledikleri eserden yola çıkarak görsel tasarımlar yaparlar. Bu konuda Anadolu Antik Çağ, Selçuklu ve Osmanlı seramikleri, Anadolu Selçuklu figürlü çinileri; minyatürler, duvar resimleri, halıkilim, yazma motifleri vb. örneklerden yola çıkılabilir.