Görsel Sanatlar Platformu - GorselSanatlar.org
GÖRSEL SANATLAR DİSİPLİNLERİ => Görsel Sanatlarda Biçimlendirme => Konuyu başlatan: yoldaş - 06 Haziran 2010, 00:15:05
-
1950 SONRASI SOYUT RESİM
__________________________________________________________________
Bu dönemle ilgili değerlendirmelere geçmeden önce, yüzyıla damgasını vuran ve Çağdaş Türk Resmi'nin gelişiminde etkili olan soyut sanat kavramına ve bu kavramın Avrupa'da ortaya çıkışına kısaca değinmek istiyoruz.
Soyut sanat kavramı genel olarak, 20. yüzyılda ortaya çıkmış, gözle görülen, elle tutulan gerçekliği hareket noktası olarak kabul etmeyi ve betimlemeyi reddeden, bu gerçekliği soyutlama yoluna giden plastik sanat akımı olarak tanımlanabilir. Araştırmacılar Türkiye'de soyut resim alanında çalışmalar yapan sanatçıları başlıca dört başlık altında toplamaktadır:
a) Geometrik Soyutlamacılar;
Hamit Görele, Salih Urallı, Refik Epikman, Erol Eti, vb.
b) Lirik Soyutlamacılar;
Zeki Faik İzer, Abidin Elderoğlu, Ercüment Kalmık, Abidin Dino, Arif Kaptan, Mustafa Esirkuş, Özdemir Altan, Turan Erol, Devrim Erbil, Ömer Uluç, Mustafa Ayaz, Zafer Gençaydın, vb.
c) Geometrik Non-Figüratifler;
Cemal Bingöl, Şemsi Arel, Sabri Berkel, Cemil Eren, İsmail Altınok, Halil Akdeniz, Gencay Kasapçıgil, Bekir Sami Çimen, vb.
d) Lirik Non-Figüratifler;
Nejat Devrim, Selim Turan, Abidin Elderoğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ferruh Başağa, Adnan Turani, Fethi Arda, Hasan Kaptan, Muammer Bakır...
Söz konusu sanatçıların da çok azı kesin alarak tek bir anlayışta eserler vermiştir. Birçoğunun verdiği eserler birden fazla anlayış içinde ele alınmaktadır.
Ülkemizde 1950’li yıllarda yaşanan gelişmelere bakacak olursak İkinci Dünya Savaşı sonrasında çok partili döneme geçiş sürecinde çeşitli toplumsal ve siyasal değişimlerin yaşandığını görürüz. Toplumsal gerçekçilik anlayışını benimseyen ressamları da bu dönemde görürüz. Toplumsal ve ekonomik açıdan zor şartlarda yaşayan Anadolu insanının çileli yaşamını abartılı vücutlar ve ifadelerle anlatan Neşet Günal, bu sanatçıların en önemlilerindendir. Neşe Erdok, Aydan Ayan, Özer Kabaş ve Mehmet Güleryüz de aynı tarzda resim yapan sanatçılardandır.
Alaaddin Aksoy ve Ergin İnan gibi sanatçılar ise, toplum-insan ilişkilerini ele alırken fantazilerinden yararlanmaktadırlar.
1950'li yıllar soyut resmin Türkiye'ye girdiği yıllardır. Bu yıllarda Türkiye'ye gelen ünlü sanat yazarlarının ve eleştirmenlerinin de bu gelişmeye katkıda bulunduğu kabul edilebilir. Cemal Bingöl, Nijat Devrim, Halil Dikmen, Ferruh Başağa, Arif Kaptan, Adnan Turani, Lütfü Günday ve Adnan Çoker gibi sanatçılar, soyut resme yönelen ilk ressamlardandır. Sabri Berkel, Cemal Bingöl, Halil Dikmen geometrik-soyut, Z.Faik İzer,Lütfü Günay, Arif Kaptan, Adnan Turani, Hasan Kavruk, Erdal Alantar ve Adnan Çoker lirik soyut, soyut dışavurumcu çalışmaları ile bilinirler. Avrupa'da çalışmalarını sürdüren Fahrünnisa Zeid, Selim Turan, Nijat Devrim ve bazı çalışmaları ile Abidin Dino aynı eğilimde eserler vermişlerdir. Şemsi Arel, Abidin Elderoğlu ve Sabri Berkel'in hat sanatı ve kaligrafi etkili soyut çalışmaları dikkat çekmektedir.
Sabri Berkel 1952 yılında yaptığı simitçi adlı eserinde nesneleri geometrik biçimlere indirgerken, Z.Faik İzer Sultanahmet Cami Pencereleri adlı çalışmasında da görüldüğü gibi soyut ekspresyonist bir anlatım geliştirmiştir. Abidin Elderoğlu İslam ve Uzakdoğu kaligrafik örneklerine dayanan soyut çalışmalar yaparken, Ecüment Kalmık'ın, soyut çalışmalarında liman ve deniz görünümlerinden hareket ettiği görülmektedir.
1959-60'lı yıllara gelindiğinde, İstanbul'da Zeki Faik İzer, Sabri Berkel, Halil Dikmen, Şemsi Arel, Ercüment Kalmık, Ferruh Başağa, Nuri İyem ve Adnan Çoker soyut resim anlayışında aktif çalışmalar yaparken, Ankara'da ise, Cemal Bingöl, Adnan Turani, Lütfi Günay ve Cemil Eren soyut resmin çeşitli anlayışlarına ait eserler vermişlerdir. Ayrıca Refik Epikman ve Eşref Üren gibi sanatçılar da lirik soyutlamacı çalışmalar yapmışlardır.
Ferruh Başağa
Adnan Turani - Adsız
Bedri Rahmi Eyüpoğlu
Bu makale anonim değildir. Şahsıma aittir. 1997 yılında Ege Ün. Sanat Tarihi Bölümü'nde hazırladığım lisans tezinden alınmıştır. Aynı zamanda "Yayın B" yayınlarından çıkan "Sanat Tarihi Çağlar Boyu İnsan" adlı kitabımda da vardır.
-
paylaşım için teşekkürler yoldaş...
-
(https://www.gorselsanatlar.org/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg227.imageshack.us%2Fimg227%2F5747%2F46955.jpg&hash=75ff406f8991ffeb0787376d9072f4d3)
(https://www.gorselsanatlar.org/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fimg412.imageshack.us%2Fimg412%2F6792%2F469551.jpg&hash=7f121ec97d3650e81ab08aa199d1a70b)
SABRİ BERKEL
-
paylaşım için teşekkürler yoldaş...
ben teşekkür ederim dbhi hocam
-
teşkkürler.+1
-
teşkkürler.+1
sağolasınız
-
tşkler
-
tşkler
sağolasınız
-
teşkkürler.+1
sağolasınız
-
Yeni gördüğüm bir paylaşımınız.. teşekkürler..+1
-
Yeni gördüğüm bir paylaşımınız.. teşekkürler..+1
teşekkür ederim hocam
-
Borçlarımdan (hangi biri bilmem) +1.. :)
-
Borçlarımdan (hangi biri bilmem) +1.. :)
:) teşekkürler
-
emin hocam daha öncede söylediğim gibi ben bazen tıklıyorum aklıma geldikçe .. bazen yazıyorum bazen yazmıyorum kusura bakmayın
-
tamda soyut resim yaptırıyorum çocuklara ....teşekkürler paylaşım için....+1
-
+1 verilmiştir sevgili yoldaşım...
-
paylaşım için teşekkürler +1
-
tamda soyut resim yaptırıyorum çocuklara ....teşekkürler paylaşım için....+1
sağolasınız asuman hocam
-
+1 verilmiştir sevgili yoldaşım...
teşekkür ederim dolunaycığım...sağolasın
-
paylaşım için teşekkürler +1
sağolasın banucuğum
-
paylaşım için teşekkürler
-
paylaşım için teşekkürler
sağolasınız