GÜNLÜK PLAN ÖRNEĞİ
Ders : Görsel Sanatlar : 8
Konu : Anadolu Medeniyetleri Müzesindeki eserlerden yola çıkarak tasarlanan üç boyutlu çalışmalar (kullanım kapları, vazolar)
Süre : 40'
Yöntem ve Teknikler: Soru - cevap, gösterim, anlatım, fitil (sucuk) tekniği
AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
Sanat Eleştirisi İle İlgili:
Amaçlar:
Sanatçının/ustanın duygu ve düşüncelerini hissedebilmesi, eseri tanıyabilmesi, anlayabilmesi ve müzedeki eser ile kendi çalışması arasında karşılaştırma yapabilmesi.
Davranışlar:
• Anadolu Medeniyetleri Müzesinden üç boyutlu bir eseri tanımlama, çözümleme, yorumlama ve yargı basamaklarında sorular sorarak tanıyabilme, eleştirebilme,
• Kendi çalışmasını form ve şekil, teknik, hareket ve estetik olarak sorgulayabilme,
• Müzedeki bir eserden yola çıkarak kendi çalışmasını oluştururken yaratıcılığını geliştirme.
Sanat Tarihi İle İlgili:
Amaçlar:
Seramiğin günümüze kadar geçirdiği evrelerin öğrenilmesi; müzedeki bir eserin bağlamsal yorumunun yapılması.
Davranışlar:
• İnsanoğlunun kili nerelerde hangi amaçlarla kullandığını öğrenme,
• İnsanlar yaptıkları kullanım kaplarını ne zaman pişirdiler?, Geçmişte hangi malzemeler ve teknikler kullanıldı?, Günümüzde bu tür nesneler ne tür malzemeler ve tekniklerle (teknolojinin getirileri) yapılıyor? sorularının cevaplarını sorgulayabilme,
• Seçtiği eserin nerede, ne zaman, hangi uygarlık döneminde yapıldığını öğrenme,
• Eserin tekniği ile ilgili bilgi sahibi olma,
• Biliniyorsa ustası ya da sanatçısı ile ilgili bilgilenme,
• Eser hangi amaçla yapılmıştır?, Ne gibi tarihi olaylar eserin yapıldığı zamanı etkilemiştir?, Eserin aktardığı öykü ya da simgeler var mıdır?, Eserin bugün de önemi aynı mıdır? sorularının cevaplarını arama, sorgulayabilme, düşünme ve fikir üretebilme (esnek düşünme, özgün düşünme).
Estetik İle İlgili:
Amaçlar:
Zanaat ve sanat, sanat eseri ve tarihi eser arasındaki farkın kavranabilmesi; kişisel beğenilerin ve nedenlerinin sorgulanarak yaratıcı düşüncelerin geliştirilmesi.
Davranışlar:
• İnsanlar yaptıkları kullanım kaplarını ne zaman çeşitli motiflerle veya resimlerle süslemeye başladılar? Niçin? sorularının cevaplarını öğrenebilme,
• Güzelliğin ne olduğunun cevabını arama; doğada ve sanatta güzelliği tartışabilme,
• Zanaat ve sanat arasındaki farkları kavrayabllme,
• Sanat eseri ve tarihi eser arasındaki farklılıkları ayırt edebilme,
• Estetik beğenisini ortaya koyabilme,
• Yaptığı üç boyutlu çalışmayı, form ve şekil, hareket, boşluk-doluluk, estetik ve fonksiyon olarak değerlendirebilme.
Uygulama İle İlgili:
Amaçlar:
Müzedeki bir eserden yola çıkılarak, fitil (sucuk) tekniği ile, yaratıcı düşüncelerini kullanarak kendi üç boyutlu tasarımlarını oluşturabilmek; üçüncü boyutu görsel ve uygulama ile kavratmak.
Davranışlar:
- Müzedeki bir eserden yola çıkarak kendi formunu ortaya koyabilme, yaratıcılığını geliştirme,
- Üç boyut farkını keşfedebilme, uygulayabilme, etrafında döndükçe
hacmiyle var olan bir objeyi (vazo, kullanım kabı, kalemlik vb.) yaşamın içine geçirebilme (fonkslyonellik),
- Farklı açılardan formu doğru görebilme ve çalışmasına yansıtabilme,
- Fitil (sucuk) tekniğini öğrenme, uygulayabilme,
- Araç gereci kullanmayı öğrenme, el becerisini geliştirme,
- Malzeme olarak kili tanıma, olanaklarını öğrenme.
İŞLENİŞ:
- Atölyenin kullanımı ile ilgili bilgi verilir,
- Kil ve olanakları kısaca anlatılır, kullanımı gösterilir,
- Fitil (sucuk) tekniğinin yapılışı küçük bir uygulama ile gösterilir,
- Bu teknikle yapılmış örnekler gösterilir,
- Müzeden fitil tekniği ile yapılmış örnekler gösterilir (müze ziyareti sürecinde gerçekleri gösterilir, ayrıca atölyede uygulamadan önce katalog ya da kitaplardan da gösterilerek bilgiler hatırlanır),
- Müzede yaptıkları çizimlerden esinlenerek neler yapabilecekleri düşündürülür,
- Araç gerecin nasıl kullanılacağı gösterilir,
- Tekniğin uygulanışı, araç gerecin ve kilin kullanılışı, üç boyut farkını keşfetme ve hacmi algılayabilmede atölye içerisinde yönlendirmeler yapılır,
- Uygulama esnasında öğrencilerin çalışmalarını sorgulamaları (biçim, hareket, yön, üzerindeki dokular ya da şekiller) düşünmeleri ve eleştirerek çalışmalarını yapmaları sağlanır.
ARAÇ-GEREÇ; GÖRSEL VE YAZILI KAYNAKLAR: Anadolu Medeniyetleri Müzesi ziyaret sürecinde gerçek objelerle karşılaşma, müze iie ilgili kitap, katalog, broşür ve kartpostallar, öğrenci çizimleri, kil, modelaj kalemleri, sünger, su kabı, sivri uçlu kaşık, çatal, plastik bıçak, temizlik bezleri.
DEĞERLENDİRME: Ders sonunda yapılan çalışmalar, sınıfça, form ve şekil, hareket, denge, boşluk-doluluk, tekniğin uygulanışı, özellikle de yaratıcılık (ortaya çıkan çalışmalardaki farklı ve estetik yaklaşımlar) doğrultularında karşılıklı soru ve cevaplarla değerlendirilecek.
ÖĞRETMEN HAZIRLIĞI: Kilin temin edilmesi, öğrencilerin bir hafta önceden malzeme ve araç gereç konusunda bilgilendirilmesi.
ÖĞRENCİ HAZIRLIĞI: Modelaj kalemleri (yerine sivri uçlu kaşık, çatal, plastik bıçak vb. olabilir) sünger, temizlik bezleri.
GÜVENLİK ÖNLEMLERİ: Kullandıkları çatal, bıçak vb. gerecin kullanımında dikkatli olmaları, ellerini çizmemeleri, kesmemeleri konusunda uyarma.
ATÖLYE TEMİZLİĞİ: Çalışma bittikten sonra, masaların üzeri ve yerler temizlenmeli; atölyeye ait araç-gereç yerine koyulmalı; tabure ya da sandalyeler düzeltilmeli; lavabo temizlenmeli ve pencere, ışıklar ve musluk kontrol edilerek atölyeden çıkılmalıdır.
G.S.E. MÜZE EĞİTİMİ VE UYGULAMALARI
SERAP BUYURGAN-LEVENT MERCAN
MÜZE ZİYARETİ ÖĞRETMEN ETKİNLİK PLANI ÖRNEĞİ
ANADOLU MEDENİYETLERİ MÜZESİ 6. SINIF ÖĞRETMEN ETKİNLİK PLANI
OKUL:
Tarih:
DERS:
SINIF:6
ÖĞRETMENİN ADI:
KONU: Geçmişteki Yaşam "HİTİTLER"
DERS SÜRESİ: 40'
MÜZEDEKİ KAYNAK ESER: Hitit Savaş Arabası
(https://www.gorselsanatlar.org/proxy.php?request=http%3A%2F%2Falisveris.tr.net%2Fimages%2Fproducts%2F196565l.jpg&hash=a8f55e5522f9b7f62b8ea5d339ee4bef)
Kullanılacak Kaynak Araç ve Gereçler: Savaş Arabası, geçmişten çeşitli savaş arabaları fotoğrafları, alüminyum levha, kabartmak için tahta çubuk, Hititlerle ilgili çeşitli fotoğraflar, boş kağıt, kurşun kalem, silgi.
AKTARILACAK KONU İLE İLGİLİ TARİHİ BİLGİ YAPRAĞI ESKİ HİTİT ve HİTİT İMPARATORLUĞU
Yazılı metinlere göre Koloni Çağı'nın son safhalarında, Pithana'nın oğlu Anitta Anadolu'da şehir beylikleri halinde yasayan Hititlerin birleşmesinde ilk adımı atarak, Anadolu'nun merkezi sistemle idare edilen ilk devletini kurmuştur. 1. Hattuşili devletin başkentini Nesa'dan (Kültepe-Kaniş) Hattuşa'ya (Boğazköy) taşımıştır. Eski Hitit Krallığı olarak anılan bu dönemde sanat, başta Boğazköy olmak üzere Alacahöyük, Eskiyapar, İnandık ve Masathöyük kazılarının ortaya koyduğu gibi büyük ölçüde Anadolu geleneğine bağlıdır. Koloni Çağı'ndan da tanıdığımız kabartmalı vazo yapma geleneği Eski Hitit Döneminde devam etmiş ve en iyi örnekleri Eskiyapar, İnandık ve Bitik gibi merkezlerde ele geçmiştir. İnandık Vazosu bu tipin en iyi örneklerindendir. Devrin seramik formları arasında büyük boy boğa ritonları (törensel içki kaplan) ve banyo kapları, matara biçimli kaplar, süzgeçli kaplar, kantharoslar ve gaga ağızlı testiler bu dönemin önemli esenleridir. Ülke içindeki politik çekişmeler nedeniyle zayıflayan Eski Hitit Krallığı M.Ö. II. Binin ikinci yarısında 1. Şuppiluliuma Döneminde yeniden kuvvetlenmiş ve bir imparatorluk haline gelmiştir. Mısırla Babil'in yanında Ön Asya'nın üçüncü politik gücünü oluşturmuştur. M.Ö. 1400 lerde başlayan Hitit İmparatorluk Dönemi sanatı kesintisiz olarak M.Ö. 1200'lerde Hititlerin politik güçlerini kaybedişlerine kadar saf Hititli eserler vermiştir. Hitit tasvir sanatında işlenen konular Asur Ticaret Kolonileri Çağının geç evresinde başlayıp, M.Ö. 1200 lere kadar devamlı olarak dinsel ve krallık olaylarını işlemiştir. Bu döneme ait sanat eserleri sadece Hitit çekirdek bölgesinde değil, Hititlerin egemenliği altına girmiş ve Hitit politik gücünden etkilenmiş olan çeşitli Ön Asya şehirlerinde de ele geçmiştir. Boğazköy'de bulunan yazılı belgelerden biri, Hititlerle Mısırlılar arasındaki Kadeş savasından sonra yapılan ve dünyanın iki büyük ülkesi arasında gerçekleşen, bilinen en eski barış antlaşmasıdır. Aslı gümüş bir tablete yazılan bu antlaşma metninin çivi yazılı pişmiş toprak kopyasının parçalan önemli belgeler arasındadır. 1986 yılında Boğazköy kazlarında bulunup, müzemizde sergilenen Hititçe çivi yazılı bronz tablet Anadolu'da şimdiye kadar bulunan tek tunç tablettir. M.Ö. 1200'lerde batıdan gelen Ege göçleri eski gücünü kaybetmiş olan Hitit İmparatorluğuna son vermiş, başta Boğazköy olmak üzere bütün şehirleri yakılıp yıkılmıştır.
Müze Ziyaretinde Beklenen Öğrenci Kazanımları
1. Müzedeki eserlerle, bu eserlerin ait oldukları dönemlerdeki sanat anlayışı arasında ilişki kurar.
2. Eserler aracılığıyla Anadolu uygarlıklarını tanır.
3. Görsel tasarımlarında Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden yararlanır.
4. Müzedeki eserlerden yola çıkarak çeşitli görsel tasarımlar yapmanın kendi kültür birikimine katkısını tartışır.
ETKİNLİKLER:
1- Etkinliğe Hazırlık: 2x 40' (2 ders saati)
2- Müzede Yapılacak Etkinlik: 50 dakika
3- Müze Gezisi Sonrası Sınıfta Yapılacak Etkinlikler ve Değerlendirme: 2x 40'
1- ETKİNLİĞE HAZIRLIK:
Beklenen Öğrenci Kazanımları:
1- Müzede uyulması gereken kuralları ifade eder.
2-Müzedeki eserlerin belirli duygu, düşünce ve durumları yansıttığını ifade eder.
Müze ziyareti öncesi:
1-Amaca uygun gidilecek müze belirlenir.
2- Gerekli izinler alınır (okul idaresi ve öğrenci velilerinden).
3- Gidilecek müze ile bağlantı kurulur (varsa müze eğitimi bölümü ile).
4- Ziyaret edilecek müze ile ilgili bilgi toplanır, öğrenciler müze ziyareti ile ilgili
bilgilendirilir.
5- Birlikte müze ziyareti planı gözden geçirilir ve gerekli eklemeler yapılır.
6- Müzede uyulması gereken kurallar tartışılarak bir liste oluşturulur
7- Müze gezisi öncesi bir nesne belirlenir (Savaş Arabası) ve o nesne ile ilgili resim çalışması yapılır. (Sanat etkinlikleri dersinde bu konuya bir ders daha ayrılır.)
8- Öğrencilere gidecekleri müzedeki Savaş Arabası adlı kabartmanın fotoğrafı verilir. Bu nesneyi müzenin içerisinde bulmaları istenir. Bulunan nesnenin hangi koleksiyonun içinde olduğu yazılır ve koleksiyonun diğer nesneleri tanıtılır
9- Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba Hitit dönemi sosyal yaşamının özelliklerini (yemek yeme alışkanlıkları, eğlenme, giyinme, savaş yapma, eğitim, yönetim biçimleri vb.) içeren konular verilir ve müzede bu döneme ait eserleri inceleyecekleri söylenir. Her grup müzede kendi incelediği yaşam özelliklerini anlatan eserleri (yemek kapları, kıyafetler, ulaşım araçları, savaş aletleri, takılar vb.) inceler.
Grup kendi dönemini anlatan bir rapor hazırlayabilir
2- MÜZEDE YAPILACAK ETKİNLİK
Müzede kazanılması beklenen öğrenci kazanımları:
1- Müzede uyulması gereken kuralları uygular.
2- Değişik kültürlere saygı duymayı öğrenir.
3- Eserler aracılığıyla Anadolu uygarlıklarını tanımaya istekli olur.
4- Müzedeki eserlerle, bu eserlerin ait oldukları dönemlerdeki sanat anlayışı arasında ilişki kurar.
5. Müze ziyaretinden zevk alır.
6. Müzedeki koleksiyonların özeliklerine göre sınıflandırılmış eserlerin bütünü
olduğunu kavrar.
7. Müzedeki eserlerin belirli duygu, düşünce ve durumları yansıttığnı ifade eder.
- Öğrenciler Savaş Arabası taş kabartmasının önünde toplanır.
Aşağıdaki sorular yöneltilerek öğrencilerin yanıtları "doğru" veya "yanlış" gibi değerlendirmeler yapılmadan dinlenir (özgün ve akıcı düşünme).
a- Gördüğümüz bu kabartma hangi malzemeler kullanılarak yapılabilir?
b- Sizce bu kabartmada bu malzeme neden kullanılmış olabilir? (Neden tahta, cam değil de taş kullanılmış gibi..)
c- Burada yaşamın hangi kesiti ele alınmıştır?
d- Peki o zamanlar savaşlar bu kadar önemli miydi? Neden savaş arabası yapma ihtiyacı hissetmişler? Sorular gelen cevaplara göre şekillenerek devam eder.
Müzede Savaş Arabası rölyefi karşısında yapılacak drama etkinliği:
1- Hititler ve Savaş Arabası ile ilgili kısa bir bilgi verildikten sonra öğrenciler dört gruba ayrılır.
2- Gruplar rölyefi (kabartma resim) inceler; bu eserdeki duyguları belirtip bu duygulardan yola çıkarak yeni fikirler ortaya koyar.
3- Savaş Arabası rölyefini bedenleriyle oluşturmaları istenir.
4- Öğrencilere savaş sesi efektleri yapabilecekleri de söylenir (müzedeki sessizliği bozmadan).
5- Gruplara 5-7 dakika süre verilir. Bu süre içinde grup üyeleri aralarında iş bölümü yaparak oluşturdukları öyküyü oynamak için hazırlanır.
6- Her grup üç dakikalık bir gösteri halinde öyküsünü oynar. Sahne olarak rölyefin önündeki boşluk kullanılır.
3- MÜZE ZİYARETİ SONRASI SINIFTA YAPILACAK ETKİNLİK VE DEĞERLENDİRMELER
Müze Ziyareti Sonrası Beklenen Öğrenci Kazanımları:
1. Müzedeki eserlerle, bu eserlerin ait oldukları dönemlerdeki sanat anlayışı arasında ilişki kurar.
2. Değişik kültürlere saygı duyar.
3. Eserler aracılığıyla Anadolu uygarlıklarını tanır.
4. Görsel tasarımlarında Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden yararlanır.
5. Müzedeki eserlerden yola çıkarak çeşitli görsel tasarımlar yapmanın kendi kültür birikimine katkısını tartışır.
6. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
- Öğrencilere müze ziyareti ile ilgili düşünceleri sorulur. Soru ve cevaplarla müze ziyareti pekiştirilir.
- Müze ziyareti sırasında resmi yapılan nesne bulunur ve gezi sonrasında resim çalışması tekrarlanır. İki resim karşılaştırılarak müze ziyareti sonrası ne gibi değişiklikler olduğu tartışılır.
- Ya da öğrencilerden Savaş Arabası kabartmasının resmini çizmeleri istenip daha sonra bunu dağıtılan alüminyum levha ve tahta çubuklar yardımıyla kabartmaları istenir.
- Çalışmalar atölyede ya da okul koridorlarında sergilenir.
Sanat Eğitimi ve Öğretimi
Serap Buyurgan-Ufuk Buyurgan
*** Üzerinde değişiklikler uygulanmıştır.**