TON
Objelerin ışıklı (aydınlık) kısımları ile gölgeli (karanlık) kısımları arasında kalan kısımları hassas bir geçişle birbirine bağlayan orta ton değerlerinin hepsine birden ton denir. Aynı rengin en açık ton değerinden, en koyu ton değerine hassas geçiş sağlayarak götürme işine renk valörü denir. Renk tonu ışığın obje üzerindeki dağılımıyla oluşan bir dizi açık tonların gittikçe koyulaşan koyu bölgeler sayesinde oluşturulur
TON ÇUBUĞU
Bir rengin en açık ton değerinden en koyu ton değerine götürülürken meydana gelen renk valörüne ton çubuğu denir. Açıktan koyuya derecelendirilen griler skalası, olarak da tanımlanabilir. Munsell sistemi, renk kalitelerinin tonlarının tayinini gösteren merdiveni ve ara ölçülerini belirtir. Münsell beyaz ile siyah arasında olan renk tonlarını (koyuluk ve açıklıklarını) değerlendirmek için "ölçey" denen "ton çubuğu"nu kullanır. Ton çubuğu, renklerin tam beyazla tam siyah arasındaki koyuluk farklarının değerlerini, bir derecelendirme çubuğu üzerinde eşit olarak değişmesini ve tonların bir oran içinde azalmalarını temsili olarak gösteren bir şerittir. Ton çubuğu boyayla yapılan resimlerde çok önemlidir. Renklerin açıklık-koyuluk derecelerinin birbirlerine nazaran uygun düşerek armoni yapmaları için ton çubuğuna göre değerlendirilirler. İki veya üç rengin bir resimdeki düzenlemesi, ancak ton çubuğundaki koyu-açık-orta derecelerindeki koyuluk değerlerine göre yapılırsa bir armoni oluşturur. Renklerin karşılaştırması ton çubuğuna göre bu şekilde yapılır. Tonların en açık ve parlağı beyazdır. Tonların en koyu ve karanlığı da siyahtır. Bu iki uç arasındaki koyuluklar, renklerin gri olarak kabul edilmiş farkları (nüansları) dır. "Gamma" değerlerinin en koyusundan en açığına kadarki esas ölçüsü beyaz, en açığından en koyusuna kadarki esas ölçüsü ise siyahtır. Tabiatta tam olarak ne beyaz ne de siyah vardır. En koyu siyah bile bir miktar ışığı yansıtır. Beyaz da bir miktar ışığı yutar. Ton çubuğunda ancak bir ile dokuz arasındaki değerler elde edilebilir. Ton derecelerini gösteren ton çubuğu renk konusunda önemli bir şemadır. Çünkü her rengin değeri ton çubuğunun koyuluk dereceleri ile karşılaştırılarak yapılır. Bu ise renkler arasında bir uygunluk temini konusunda bize yol gösterir. Armoni kurmakta isabetli davranmış oluruz. "Spectrum Solar" renklerinin açıklık-koyuluk değerleri ton çubuğunun derecelerinde  araştırılarak tayin edilir. Bu suretle Sarı rengin sekizinci derecede açık tonlardan biri olduğu, Mor rengin de üçüncü derecede koyu tonlardan biri olduğu anlaşılır. Yani Sarı 8 nci, Mor da 3 ncü koyuluk derecesine uyar. Diğerleri; Turuncu 7, Yeşil 5, Koyu Mavi 4 ncü ton derecesine uyarlar. Ton değeri zayıf olan bir rengin tonunu kuvvetlendirmek için içerisine ton değeri kuvvetli olan bir başka renk katılır. Mesela mavi renge biraz parlak sarı renk katılırsa, mavi rengin ton değeri kuvvetlenmiş olur. Daha parlak, canlı bir mavi elde edilir. Turuncu rengin içine de biraz sarı katmak suretiyle tonunu kuvvetlendirmek ve canlı bir değere yükseltmek mümkündür. Yalnız bu miktarlar çok dikkatli katılmalıdır. Ne fazla ne de eksik. Aksi halde canlı bir mavi yerine yeşilimsi bir mavi veya kuvvetli bir turuncu yerine sarımsı turuncu gibi tonlar meydana gelerek istenilen neticeye varılamaz. Fakat bu suretle ton değeri yükseltilen renk, renk değeri bakımından kromasından (yoğunluk-doymuşluk) kaybeder. Mesela, içine sarı katılan turuncunun tonu yükselir, fakat turunculuğundan bir miktar eksilmiş olur. Yani renkte bir parça değişiklik olur. Bir renge beyaz katmakla da tonunu kuvvetlendirebiliriz, fakat renk bakımından değerini kaybeder. Herhangi bir rengin içine istenildiği kadar beyaz ve siyah katarak onu bir sürü tona ayırabiliriz. En parlak ve tonu en kuvvetli olan sarı renge siyah katarak tonunu zayıflatabiliriz. Ton değeri en zayıf olan mor renge de beyaz katarak onu beyaza yaklaştırarak tonunu kuvvetlendirebiliriz. Işıklı olan renklere "açık renkler" denir. Renklerin açıklığı, şiddet ve sönüklüğü ile ilgili değildir. Açık mavi, açık sarı denilen renkler, koyu mavi, koyu sarı ile yan yana konulup siyaha göre açıklık dereceleri şöyle okunur. Açık sarı, koyu sarıdan, açık mavi, koyu maviden daha zayıf bir siyahlıktadır. Buna "koyuluk" denir. Bir rengin koyuluğu ışık azlığını ifade eder. Rengin yoğunluğu ile ilgisi yoktur. Koyu ve açık sarı iki renk yan yana konularak bunların kurşunkalemle koyulukları tespit edilse, koyu sarının açık sarıdan daha siyah bir leke teşkil ettiği görülür. Kromayı şöyle açıklayabiliriz. Mesela önümüzde iki kırmızı olsa:
    Aynı renkte
    Aynı değerde (yani hiçbiri diğerinden ne açık ne de koyu)
    Fakat şiddetleri birbirinden farklı, biri ötekinden çok daha canlı ve saf, diğeri de cansız, zayıf ve griye kaçmış ise, işte bu fark kromanın ölçüsüdür. Yani kroma farkıdır.
Bu kırmızılardan hangisinin renk derecesi şiddetli ise onun kroması yüksektir. Bir kroma derecesi, renk içinde değişen ölçü birimidir ve natürel gri ve en şiddetli renk arasında değişir. Renk ne kadar kuvvetli ise saflığı o derece fazladır. Griye çalan renkler kroma itibariyle zayıftır. En saf renklerin değeri en yüksek kromayı taşır. Mesela parlak açık yeşil denildiği zaman parlak kelimesi kromayı, açık sözü tonu, ve yeşil de rengi anlatır. Renklerin "sıcak-soğuk" hallerinden başka "ışıklı-gölgeli" özellikleri vardır. Işıklı renkler, en çok aydınlık tesiri veren sarı, turuncu ve bunların serisinde olanlar, gölgeli renkler ise, sarı serisinin azalması ve bu renklere kırmızı, mavi ve yeşilin karışması ile meydana gelenlerdir. Kromaları (renk değerleri) zayıf ve orta olan renkler "armoniyöz" ya da "uygun", birbirine benzer aynı renklerdir. Bunlar yanyana getirildikleri zaman gözde hoş bir etki yaratırlar. Kroması 4 olan renkler gibi. Kromaları yüksek, şiddetli, kuvvetli olan renkler kontrast veya daha farklı renklerdir. Bunlar yanyana koyuldukları zaman daha kontrastlı, daha etkili görünürler. Kromaları 10 olan renkler gibi. Kroma resimde önemli bir değer taşır. Renk armonileri kurarken "renk", "ton (değer)" ve "kroma (chroma)" deyimlerini daima birbirinden ayırt edebilmeliyiz. Değerleri aynı iki kırmızı renk arasında kuvvet, şiddet, yoğunluk farkı varsa, bu kromadan (renk değeri) meydana gelir.
GAMMA (PERDE)
Bir rengin açıktan koyuya ya da koyudan açığa doğru derecelendirilmesi sonucu oluşturulan renk takımlarına "gamma (perde)" denir. İki türlü gamma şekli vardır. Renklere siyah ya da beyaz katılarak oluşturulan gamma'ya "amprik gamma", resim üzerinde bir rengin yanına siyah, beyaz ya da gri tonlarının konulması sonucu göz üzerine oluşan gamma'ya da "estetik gamma" denir.Esas renklerin herbiri aşağı yukarı aynı renkte olmak üzere sayılamayacak kadar çok derecelere ve farklara ayrılabilirler. Mesela esas bir kırmızı renk, açık ve koyu olarak yüzlerce derecede olabilir. O rengi açmak ya da koyulaştırmakla pembe, koyu pembe, nar kabuğu rengi, kiraz kırmızısı, ateş kırmızısı ve lâl gibi kırmızının birçok derecesini elde edebiliriz. Estetik gamma, renklerin resim üzerinde yanlarına konulacak, belli miktar ve büyüklükteki siyah, beyaz ve gri renklerle gözde değişik tonların meydana getirilmesi ile armoni oluşturulmasını sağlar. Estetik gamma yoluyla renklerin armonilerini resimde yaratabilen ressam güzel eserler meydana getirebilir.Bir kompozisyonun zenginliği renk gammalarının çokluğuna ve armoni içinde tatlı bağlar kurmasına bağlıdır. Renk armonisinde gamma'lar amprik veya estetik yolla ortaya çıkarılırlar.
DESENİ GÖLGELEMEDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
Betimlemeye (Tasvir) yönelik resimlerde, ışık-gölge tekniği üç boyutluluğu  göstermeyi sağlar. Işık–gölge ile modelin hacim ve derinliği daha belirgin hale gelir. Hazırlanan bir kompozisyonu çizerken, gölgelemede dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
1.   Çizim süresince sabit bir noktadan bakınız.
2.   Model üstüne düşen ışığın geliş yönüne dikkat ediniz.
3.   Işık modelin her yanını aynı derecede aydınlatmadığı için, ışık alan kısımlar
daha aydınlık, ışık almayan kısımların gölgede kaldığı görülecektir.
4.   Işık yönüne göre modelde açık-koyu değerleri ve çok sayıda ara değerler vardır. Bu değerler çoğaldıkça model o denli hacim kazanır.
5.   Deseni gölgelerken en açık ton değerinden başlayarak en koyu ton değerine doğru gidiniz.

yıl içinde hazırladığım günlük planlarım. güle güle kullanın