Gönderen Konu: **TüRK HaLK OYuNLaRı ( GeNeL BiLGiLeR )**  (Okunma sayısı 4594 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı RøDiN_H@CKèR

  • _İLYaS DeNiZ GöKÇe_
  • Onursal
  • Uzman
  • *
  • İleti: 3.155
  • Karizma Puanı: 2448
  • SaNaTÇı oLaCaK iNSaN DoĞuŞTaN BeLLi oLuR...
    • http://deniz_art.sitemynet.com
**TüRK HaLK OYuNLaRı ( GeNeL BiLGiLeR )**
« : 23 Haziran 2007, 18:39:44 »

Türk halk oyunları

Türk Folklorunun temelini halkoyunları oluşturmaktadır. Bu yüzden de Folklor, Halkoyunları anlamında kullanılmaktadır. Fakat bu yanlış bir tanımlamadır. Folklor bütün halk kültürünü (yemek,efsane,türkü vb.) kapsar. Halkoyunları sadece yöresel dans ve giyimi kapsayan bir bölümüdür.

Türk Halkoyunları çeşitlilik ve kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik olgulardan birisidir. Şu kadar ki, Türk Halkoyunları derlemeleri hala bitirilememiştir. Fakat çalışmalar devam etmektedir.Her köyün kendine has oyunları olması bunu güçleştirmektedir.

Türkiye folklor açısından da bir labolatuvar gibidir.

Türk Halk Oyunları Türleri 

Türk Halk Oyunları genel olarak türleri şu şekilde ayrılmaktadır:

Hora Bölgesi;Trakya.
Zeybek Bölgesi;Ege,Güney Marmara,İçbatı Anadolu.
Teke Bölgesi; Göller Yöresi, Batı Akdeniz.
Kaşık Oyunları-Karşılama Bölgesi; Konya Bölümü, Batı Karadeniz, Güney Marmara, Doğu Akdeniz.
Horon Bölgesi; Orta ve Doğu Karadeniz.
Halay Bölgesi; Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri, İç Anadolu'nun Doğusu.
Bar Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.
Kafkas Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.
Bir oyunun halk oyunları vasfı taşıması için kural olarak "zaman ve mekanda derinlik" ilkesini barındırması gerekir.

Halk Oyunları ile ilgilenen kurumlar   

Dernek ve Kulüpler 2001 yılında Türk Halk Oyunları Federasyonu'nu oluşturmuşlardır. Spor federasyonları statüsündedir. Derleme faaliyetleri ve yarışmalar organize etmektedir. Başkanı: Sertaç Demirtaş 'tır.
Milli Eğitim Bakanlığı İzcilik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün ilgi alanlarından biri de Türk Halkoyunlarıdır. Her yıl M.E.B.'na bağlı bütün okulların katıldığı Türkiye'nin en yaygın halkoyunları yarışmaları yapılmaktadır. Yarışmalar ilçe yarışması, il yarışması, grup yarışması ve Türkiye Finalleri şeklinde yapılmaktadır. Türk Halkoyunları'na derlemelerin yapılmasında MEB'nın büyük rolü vardır. M.E.B. Halkoyunları dairesinin müdürü; Z.Bilge Erden'dir. Yarışma Branşları;
İlköğretim Minikler Otantik
İlköğretim Yıldızlar Otantik
Lise Büyükler Otantik
Yaygın Eğitim Kurumları Otantik
İlköğretim Minikler Düzenlemeli
İlköğretim Yıldızlar Düzenlemeli
Lise Büyükler Düzenlemeli
Yaygın Eğitim Kurumları Düzenlemeli
Kültür Bakanlığı ve sponsoru Sabancı ortaklaşa her yıl Vak-Sa yarışması yapmaktadır. Halkoyunları dernekleri arasında yapılmaktadır.
Bazı özel kulüpler ya da firmalar da yarışmalar düzenlemektedirler.
Yurt-kur da her yıl devlet yurtları arası halkoyunları yarışması düzenlemektedir.
Üniversite Türkiye Kupası: Üniversiteler arasında düzenlenir

Halk Oyunları Konservatuarları

İzmir Ege Üniversitesi Türk Halkoyunları Konservatuarı
İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Halkoyunları Konservatuarı
Gaziantep Üniversitesi Türk Halkoyunları Konservatuarı
Sakarya Üniversitesi Türk Halkoyunları Konservatuarı

Dipnot 

"Halk Oyunları" sözcüğünün nasıl yazılacağı tartışmalıdır. Türkçe Sözlük'te ve genel görüş bileşik sözcük olduğu yönündedir. Fakat Kurumlardan bazıları "Halk Oyunları" şeklinde kullanmayı tercih etmektedir. Kimi çevrelerce de "halkdansları" şeklinde de kullanılmasına rağmen; yabancı sözcükle nitelendirilmesi de doğru görülmemektedir.

Halk Oyunları Sözlüğü 

YÖRE:Gerek kültürel gerek coğrafi olarak aynı yargıları taşıyan,aynı sözlere gülen aynı sözlere ağlayan bazen kesin olarak sınırları belirlenemeyen alan.
KOSTÜM: Belirli bir yöreye ait, o yörenin kültürel öğelerini gösteren ve o yöreyle tanımlanan,diğer yörelerden farkını gösteren kıyafetler.Genelde başa giyilen,üste giyilen,ayağa giyilen şekilde irdelenmektedir.
TAVIR:Yöreleri birbirinden ayırt etmeyi sağlayan hareketsel ve potansiyel bütünlük.
GELENEKSEL DAL:Halkoyunları yarışmalarında figürün ve otantikliğin ön plana çıktığı kategori.
SAHNELEMELİ DAL:Halkoyunları yarışmalarında figürlerin yanında görselliğin ve çizgilerin ön plana çıktığı kategori.
STİLİZE DAL:Federasyonun sahnelemeli dal anlamında kullandığı ve kavram fazlalığına neden olan gevurcadan gelme bir tanım.
ARTİSTİK DAL:Federasyon tarafından geleneksel dal anlamında kullanılan terim.
ORGANİZATÖR:Halkoyunları yarışması düzenleyen kurum,kuruluş veya kişiler.MEB,Kültür Bakanlığı,Halkoyunları Federasyonu,Vaksa,GSGM Gençlik Merkezleri,Yurt-Kur gibi.
JÜRİ(HAKEM):Halkoyunları ekiplerinden puan kıran kişiler.Ekiplerin yöre tavırlarına oyunun gerektirdiği estetiklerin yapılıp yapılmadığını denetleyen kişiler.
ALAYLI:Asıl mesleği yanında Halkoyunlarına gönül vermiş,kendi kendini yetiştirmiş,hatta ekol olmuş kişiler.
MEKTEPLİ:İlgili okullarda halkoyunları eğitimi almış ve genelde sadece halkoyunları ile uğraşan kişiler.
KULİS:Yarışmalarda esas sahne dışında kalan ve oyuncuların sahneye girip çıkmasına olanak sağlayan düzenek.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YARIŞMALARI: Türkiye'nin en çok mazisi bulunan,en köklü,en saygın,en çok katılımın sağlandığı halkoyunları yarışmaları.
ZEYBEK:Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde oynanan oyunların genel ismi.Zeybek bölgesi İzmir,Aydın,Manisa,Muğla,Denizli,Uşak,Afyon,Kütahya,Balıkesir ve Çanakkale yörelerinden oluşmaktadır.
İZMİR YÖRESİ:Bergama'dan Menemen'e Kemalpaşa'dan Kiraz'a kadar bir alanı kapsayan;bağrında ikiparmak,kostak ali,sürmene,ötme bülbül,sebaye,kırmızı buğday,soğuk kuyu,gökçen efe,sinan ağa,zahide molla,karyolamın demiri,harmandalı,gündoğdu gibi baba oyunları barındıran;Türkiye'nin en gelişmiş halkoyunlarına ve sahne yapısına sahip,kendi oyunlarını en güzel sunabilen,birçok farklı kostümü bulunan Türkiye genelinde ekol olmuş,birçok başarılara imza atmış yöredir kendisi.
FEDERASYON:Yeni tesis edilmiş, halkoyunlarının kalbi olma yolunda ilerleyen,Türkiye Halkoyunları'nı temsil eden tek tüzel kişilik.
"http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_halk_oyunlar%C4%B1"'dan alındı